Tag: mieszkańcy

Śmiało można rzec, iż najtrudniejszym wyzwaniem dla polskiej administracji publicznej jest zarządzanie obszarami funkcjonalnymi w przestrzeni miejskiej. Celem powstania raportu była konieczność skumulowania wiedzy dotyczącej działania samorządu, aby ukazać niewłaściwie oraz dobre przykłady postępowania. Takie założenie było nakierowane na usprawnienie procesu zarządzania rozwojem w miastach oraz metropoliach.  

Jak wynika z publikacji, w 2016 roku gminy należące do zewnętrznych stref Miejskich Obszarów Funkcjonalnych prowadziły działania mające na celu sformalizowanie współpracy międzygminnej. Słowo “współpraca” najczęściej jest rozumiane jako dwustronne porozumienie pomiędzy ośrodkiem wojewódzkim, a okolicznymi gminami. Wspólne prowadzenie prac pomiędzy tymi instrumentami nie jest jednak łatwe z racji uprzedzeń, gdzie obie strony wzajemnie snują oskarżenia oraz podejrzenia. Przykładami prawidłowej integracji są Miejskie Ośrodki Funkcjonalne w Poznaniu, Szczecinie, Trójmieście oraz konurbacji górnośląskiej. Relacja te charakteryzują się wspólnym działaniem w celu rozwoju ośrodków miejskich wraz z poszanowaniem autonomii członków stowarzyszenia.  

Innym zjawiskiem zauważalnym w przestrzeni jest odsuwanie się ośrodków metropolitalnych jakimi są Warszawa oraz Kraków od własnych obszarów funkcjonalnych. Autorzy raportu tłumaczą to samowystarczalnością miast oraz niechęcią do rozwiązywania problemów w sąsiednich samorządach. Dodatkowo w obszarach funkcjonalnych, należy również zwrócić uwagę na temat jakim jest zarządzanie przez wchłanianie. Niektóre z miast, zamiast współpracować z gminami z najbliższego otoczenia, przyłączają ich tereny do własnych powodując ich “wchłonięcie”.  

Ponadto autorzy omówili w raporcie inne aspekty związane z zarządzaniem oraz współpracą w miejskich ośrodkach funkcjonalnych takie jak m.in: przedstawili idee Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych czy skomentowali zjawisko efektywnego transportu publicznego.  

Głównym założeniem publikacji jest przedstawienie Urban Lab, znanym również jako laboratorium miejskie, jako instrument współpracy władz z podmiotami takimi jak: mieszkańcy, przedsiębiorstwa, oraz podmioty naukowe. Relację pomiędzy tymi jednostkami mają na celu poprawę jakości życia obywateli poprzez innowacyjne rozwiązania problemów wraz z praktycznym wykorzystaniem zasobów miejskich w celu osiągniecia dodatkowych zysków. Autorzy mieli na celu przekazanie jednostką samorządów lokalnych oraz mieszkańcom, wiedzy na temat innowacyjnych sposobów myślenia w planowaniu projektowym w celu osiągniecia zamierzonego rozwoju.  

Całość podręcznika podzielona jest w głównej mierze na cztery części. Pierwsza z nich poświęcona jest wyjaśnieniu terminu Urban lab. Chodzi tu o zagadnienia związane z m.in.: przedstawieniem koncepcji Urban lab, określeniem kto bierze udział, tworzy oraz zarządza laboratorium miejskim. Ponadto wyjaśniono tu kwestię finansowania działalności instrumentu. Druga część podręcznika dotyczy zakresu działania Urban labu obejmującej tematykę m.in.: innowacji technologicznych oraz społecznych czy zarządzania przestrzenią. W przypadku trzeciej i czwartek części określono etapy działania oraz dobre praktyki.  

Chcąc w prawidłowy sposób wykorzystywać potencjały miasta ważna jest komunikacja między środowiskami miejskimi podzielonymi głównie na władze oraz mieszkańców. Korzystając z wiedzy odnośnie praktycznych metod działania wraz z przykładami dobrej praktyki można osiągnąć zamierzony cel jakim jest poprawa jakości życia mieszkańców.  

Autorzy publikacji zwrócili uwagę na założenia zarządzania zintegrowanego, gdzie jedną z głównych też jest m.in.: zrównoważony rozwój poprzez powiązania pomiędzy gospodarką, społeczeństwem i środowiskiem. Ich zadaniem było wytłumaczenie zasad jakimi należy się posługiwać podczas planowania w jednostce oraz przedstawienie etapów tegoż procesu. Celem powstania materiału było przekazanie wiedzy jednostką samorządu terytorialnego z zakresu zarządzania rozwojem w sposób zintegrowany.   

Pierwsza część podręcznika posiada charakter teoretyczny, gdzie zostają wyjaśnione pojęcia dotyczące m.in.: obszarów funkcjonalnych, kapitału terytorialnego czy ukazanie zależności pomiędzy zarządzaniem, polityką oraz administracją. W przypadku drugiej części publikacji dominuję charakter praktyczny ukazujący etapy procesu planowania rozwoju, przykłady oraz schematy postępowania.  

Proces zarządzania zintegrowanego posiada szereg zasad, których przestrzeganie ma na celu usprawnienie realizacji projektów. Jedną z norm jest m.in. zasada rozwoju sustensywnego, która zakłada, iż cele społeczne, gospodarcze oraz środowiskowe powinny ze sobą współgrać, aby zapewnić wysoki poziom życia mieszkańcom jednostki. Innym przykładem założenia jest zasada partycypacji społecznej, która głosi, iż ważnym elementem w procesie decyzyjnym jest udział interesariuszy mających swój wkład w realizację projektów. Pozostałe zasady takie jak m.in.: zasada podejścia terytorialnego, zasada partnerstwa, zasada kompleksowego rachunku ekonomicznego czy zasada spójności dokumentów również zostały omówione w tekście publikacji.  

Jednym z atutów podręcznika jest szczegółowy opis metod stosowanych podczas zintegrowanego planowania rozwoju. Podstawą działania w trakcie tworzenia projektów jest przeprowadzenie diagnozy oraz prognozy sytuacji danej jednostki terytorialnej. W przypadku struktury diagnozy możemy mówić tu o następujących elementach: położenie geograficzne, sytuacja demograficzna, gospodarka finansowa, zasoby środowiska, walory kulturowe czy infrastruktura transportowa, środowiskowa oraz techniczna. Takie zestawienie pozwoli dostrzec problemu z jakimi boryka się jednostka oraz wyznaczyć potencjały danego miejsca.  

Innym przykładem działania jest jakościowa analiza SWOT. Metoda ta pozwala zobaczyć szanse, zagrożenia, mocne oraz słabe strony, które powinny zostać uwzględnione podczas tworzenia zintegrowanego projektu rozwoju. Ponadto istotnym aspektem planowania jest wyznaczenie wizji rozwoju (postęp jaki pragniemy zdobyć w jednostce) oraz misji działania (zadania oraz kompetencje jakie pozwolą nam osiągnąć wyznaczony cel). Poprzez te działania można przystąpić do identyfikacji celów strategicznych oraz operacyjnych czy chociażby dokonać mapowania interesariuszy.  

Szereg metod przedstawionych w publikacji oraz szczegółowe wyjaśnienie istoty zagadnienia jakim jest zintegrowane planowanie rozwoju, pozwoli w umiejętny sposób zrozumieć odbiorcy założenia tejże teorii. Chęć rozwoju jednostki, podwyższenia standardów życia mieszkańców czy chociażby poprawa stanu technicznego obiektów będzie niemożliwe bez współpracy sektorowej podczas sprawnego zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego.  

Powszechnie wiadomo, iż jednym z głównych czynników poprawy jakości życia mieszkańców jest zapewnienie wysokich standardów mieszkaniowych. Potrzeba egzystencjalna jaką jest niezbędność posiadania mieszkania często ma wpływ na inne sektory życia społecznego ludności takich jak np.: chęć założenia rodziny. Niestety w przypadku Polski, od dłuższego czasu dominuję niski poziom zaspokajania potrzeb mieszkaniowych obywateli. Najczęściej ten problem można zauważyć w miastach.  

Zwracając uwagę na statystyki można zauważyć, iż w 1990 r. liczba mieszkań komunalnych w Polsce wynosiła 1980,3 tys., stanowiąc 16,7 % ogółu zasobu mieszkaniowego. Od tamtej pory liczba ta nieustannie spada, przykładem tego jest rok 2016, gdzie liczba lokali stanowiła 10,6% ogółu mieszkań. Taka sytuacja może zostać określona niewykorzystaniem potencjału obszarów bądź złym zarządzaniem. Małe zainteresowanie polityką mieszkaniową jest szczególnie zauważalne w przypadku mieszkań komunalnych, których liczba ciągle maleje. 

Innym ważnym problemem z jakim boryka się państwo jest znaczna ilość pustostanów. Powracając do danych statystycznych, w 2016 roku największa liczba lokali niezamieszkałych dominowała w Warszawie (8,9 tys., co dawało10,5% zasobu gminy), Łodzi (7,0 tys., co stanowiło 14,0% zasobów gminy), Wrocławiu (1,8 tys., dające 5,6% ogółu mieszkań gminy), Katowice (1,8 tys., czyli 11,0%) oraz w Bytomiu i Szczecinie (odpowiednio 1,5 tys.-11,1% oraz 1,3 tys.- 6,7%). Przyczyną tegoż zjawiska w znacznej mierze jest niewłaściwa polityka czynszowa, gdzie przeważają nieekonomiczne stawki niedostosowane do standardów lokali. Konsekwencją są utrudnienia w poprawie warunków mieszkaniowych.  

Raport posiada również informacje dotyczące mieszkań socjalnych, a raczej ich brakach w przestrzeni i życiu społecznym. Lokale te są niezbędne dla najbiedniejszych gospodarstw oraz dla osób, którzy zostali eksmitowani. Deficyt mieszkań niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji jakimi są m.in.: blokady procedur eksmisyjnych.  

Autorzy tekstu zwrócili również uwagę na inne aspekty polityki mieszkaniowej w Polsce takie jak np.: dodatki mieszkaniowe, prywatyzacja mieszkań gminnych, mieszkania dla seniorów, Wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy czy chociażby społeczne budownictwo czynszowe i towarzystwa budownictwa społecznego. 

Tekst jest przeznaczony dla osób, które chcą usprawnić elementy pracy społecznej oraz socjalnej na wybranym terenie. Tekst opowiada o organizowaniu społeczności lokalnych, wskazuje na co należy zwrócić szczególną uwagę, jak je zmodernizować i ulepszyć. Przybliża m. in.  jakie są role organizatora przestrzeni społecznej, jakie umiejętności są przydatne przy organizacji społecznej. Daje wskazówki jak należy kształtować społeczność lokalną.  Wyjaśnia na czym polega rola animatora, czym jest animacja, jaka jest rola organizatora sieci społecznych, umiejętności interpersonalne są podstawą, ponieważ kontakty między ludzkie są  w takich zawodach bardzo ważne. Adresatem działań modelu OSL (Organizowania Społeczności Lokalnej) są społeczności na przykład bloków socjalnych, blokowisk, terenów poprzemysłowych, środowisk o charakterze terytorialnym.  Organizowaniem pracy socjalnej nie zajmują się wyłącznie pracownicy socjalni, odbywa się ona również poprzez różne kapitały, organizacje spoza publicznego systemu pomocy społecznej. W Polsce oraz w innych krajach można wprowadzić nowy obszar współpracy, nowe cele, wzmocnienie społeczności, wzmacnianie kontaktów. Opisuje również na co należy zwrócić uwagę przy animacji 

oraz wobec tworzenia sieci i planowania. W polskim modelu OSL nie dąży się do tworzenia zawodu organizatora społeczności, ale przyjmuje się jego wyodrębnienie. Idea empowerment jest zastosowana do pracy socjalnej, oddziaływanie klientów pomocy społecznej, jak i samych pracowników, wzajemne wzmocnienie środowiska zawodowego i pracowników socjalnych. Organizacja pracy społecznej może być rozumiana jako zespół praktyk ukierunkowanych na dane cele. Społeczność lokalna rozwija się w określonym kierunku. Społeczność należy traktować jako długofalowy proces upodmiotawiania ludzi. Organizator społeczności lokalnej uruchamia różne procesy, wspiera i tworzy różne struktury. Edukacja jest bardzo zaangażowana w organizowaniu społeczności lokalnej.  

Publikacja ma na celu zaprezentowanie i sprawdzenie schematu postępowania w procesie partycypacyjnym dotyczącym gospodarowania przestrzenią. Na samym początku tekstu spotykamy się z przedstawieniem przez autorów różnych definicji pojęcia partycypacja i wybraniem przez nich takiego, które będzie obowiązywać w ich publikacji. Dalsza część publikacji wyjaśnia jakie metody badań zostały zastosowane do obserwacji oraz jak będzie przebiegać plan realizacji projektu, aby móc uzyskać konkretne spostrzeżenia i refleksje. Opisany został dokładny schemat postępowania w kilku etapach z wyjaśnieniami jaki ma przynieść cel. Następnie do poszczególnych schematów opisano przebieg procesu badawczego oraz jakie przyniósł on efekty. Tekst kończy się podsumowaniem całych badań i ogólną refleksją związaną z całym zaplanowanym schematem.  

Przedstawiona publikacja porusza bardzo ważny proces udziału życia społeczeństwa w życiu publicznym. Zestawiając ze sobą miasto, które posiada małą ilość mieszkańców i jest słabo zurbanizowane z osiedlem, które jest przeciążone informacjami daje ciekawe wnioski. Badania miały na celu przedstawienie w jaki sposób samorządy mogą działać efektywniej, aby mieszkańcy angażowali się w decyzję dotyczące ich otoczenia. Tekst skierowany zatem jest do osób pracujących w samorządach, aby móc pokazać w jaki sposób można zachęcić mieszkańców do aktywnego udziału w życiu społecznym danej miejscowości oraz nad czym powinni pracować, aby działania przynosiły zamierzone efekty.