W nagraniu skupiamy się na obowiązkach księgowych - nie tylko tych związanych z rozpoczęciem działalności. Czy prowadzić księgowość samodzielnie, nawet gdy brakuje nam kompetencji? Czy lepiej od razu skorzystać z pomocy specjalistów?

O tym, jak ugryźć temat księgowości opowiedziała nam Annett Mizerska zajmująca się księgowością w Centrum OPUS.

Nagranie z września 2022 roku.

Dowiecie się m.in. jakie obowiązki wiążą się z zawarciem przez organizację umowy cywilnoprawnej, jak rozpoznać, czy mamy do czynienia z umową zleceniem czy umową o dzieło, jakie ogólne zasady dotyczą wystawienia rachunku, wypłaty wynagrodzenia, opłaty podatku i składek, a także o czym musimy pamiętać kończąc rok kalendarzowy.

Nagranie z września 2021 roku.

Rozmowa z Magdaleną Korczyk-Waszak: doradczynią w ramach Ośrodka Wspierania Ekonomii Społecznej, trenerką i mentorką wolontariatu. Poruszamy temat współpracy organizacji z wolontariuszami. Dowiecie się m.in. jak zorganizować współpracę z wolontariuszami, co to znaczy, że organizacja jest przyjazna wolontariuszom, jak radzić sobie w kryzysowych sytuacjach takich jak pandemia lub konflikt wewnątrz zespołu, co robić, by nie czuć się zniechęconym i nie zniechęcić innych, usłyszycie też o wielu inspirujących pomysłach.

Nagranie z września 2021 roku.

W podcaście mówimy, o czym powinniśmy pamiętać, gdy uzyskamy już wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym nowej organizacji.

O obowiązkach nowopowstałej organizacji i rejestrze beneficjentów rzeczywistych opowiada Krzysztof Smug - doradca i animator z zakresu zakładania i rejestracji organizacji pozarządowych.

Nagranie z sierpnia 2022 roku.

Czasem przeszkoda w realizacji idei, planów, pomysłów okazuje się prozaiczna, ale istotna - jest nią brak środków na działanie.

Jakie są możliwe źródła finansowania działań w trzecim sektorze? Czy mogą o nie występować tylko zarejestrowane podmioty takie jak stowarzyszenia i fundacje? Czy grupa osób chcąca zrealizować wspólnie jakąś inicjatywę może otrzymać dofinansowanie swojego projektu?

O czym należy pamiętać, szukając funduszy na działalność organizacji czy realizację projektu?

Gdzie szukać informacji o konkursach, naborach.

O poszukiwaniu środków na działanie rozmawiamy z Wiolettą Gawrońską i Anną Pakowską.

Doradczyni Centrum OPUS - Aleksandra Sopala, opowiada czym jest ulga sponsoringowa, kto i w jaki sposób może z niej skorzystać i dlaczego to się opłaca. Nagranie z października 2022 roku.

Klub Sportowy jako przedsiębiorstwo społeczne.

Nagranie z lutego 2024.

Prowadzenie: Ewa Szmitka, doradczyni biznesowa Centrum OPUS dla przedsiębiorstw społecznych
Gościni: Michalina Walczak, współzałożycielka i prezeska Stowarzyszenia Sportowego EMKA Skierniewice

 

Rozmowa o:

• prowadzeniu Stowarzyszenia jako sposobie na realizację marzeń i pasji
• warunkach koniecznych do uzyskania statusu przedsiębiorstwa społecznego
• wsparciu finansowym i doradczym Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej Centrum OPUS

Webinar z cyklu “Zlecanie zadań publicznych organizacjom pozarządowym i podmiotom ekonomii społecznej” poświęcony przygotowaniu oferty na realizacją zadania publicznego. 

Omawiane tematy:

1. Wzór oferty na realizację zadania publicznego omówienie głównych punktów 2.Ogłoszenie o konkursie a zapisy w ofercie na realizację zadania publicznego 3. Działania, harmonogram, budżet 4. Rezultaty zadania publicznego 5. Najważniejsze wyzwania przy przygotowaniu ofert 6. Oferta współpracy z Centrum OPUS przy tworzeniu Lokalnego Ośrodka Wsparcia - usługi wspierające dla NGO

Prowadzący: Magdalena Mirys Centrum OPUS 

Nagranie z listopada 2023

Webinarium z cyklu “Jak uprościć współpracę…”. Mikrozakupy usług lokalnych - Jak zastąpić system dotacji prostym systemem zakupów? dotyczący możliwości wykorzystania trybu zakupów do 130.000 zł netto jako alternatywę dla systemu zlecania zadań opartych o dotację. 

Omawiane tematy 

1. Co to są mikrozakupy usług - podstawa prawna i zabezpieczenie środków 

2. Jakie zadania/ usługi mogą być realizowane w trybie mikrozakupów 3. Wzór zarządzania o realizację zakupu usług społecznych 4. Szanse i wyzwania przy wdrażaniu modelu zakupów usług 

Prowadzący: Łukasz Waszak 

Nagranie z maja 2022

Fundacja BNP Paribas to fundacja korporacyjna Banku BNP Paribas oraz spółek zależnych Banku BNP Paribas i pozostałych podmiotów Grupy BNP Paribas SA w Polsce.

Z naszą gościnią Joanną Gajdą Wróblewską rozmawiamy m.in. o tym:

• skąd pomysł na Fundację w ramach grupy BNP Paribas
• jaka jest misja i cele Fundacji i jak wpisują się politykę firmy
• kto jest odbiorcą działań Fundacji i jakie programy i projekty są wdrażane - przykłady działań
• czy i jak można współpracować z Fundacją BNP Paribas 

Webinar z cyklu “Zlecanie zadań publicznych organizacjom pozarządowym i podmiotom ekonomii społecznej” poświęcony sprawozdaniom i rozliczaniu projektów.

Omawiane tematy:

Sprawozdanie z realizacji - rozliczenie przez rezultaty, realizacja działań, zasady dokonywania zmian w ofercie oraz rozliczenie części fiannsowej.

Prowadząca: Aleksandra Sopala, Centrum OPUS 

Nagranie z grudnia 2023

Rozmowa z Wiolettą Gawrońską (Centrum Opus) o sprawach finansowo-księgowych związanych z likwidacją organizacji pozarządowej.

Data nagrania: grudzień 2022

___
Odcinek podcastu powstał w ramach projektu pt. Przeprowadzenie działań zmierzających do utworzenia i prowadzenia Łódzkiego Centrum Obywatelskiego, finansowanego z dotacji Miasta Łódź.

Rozmowa z Krzysztofem Smugiem (Centrum Opus) o formalno-prawnych kwestiach związanych z likwidacją stowarzyszenia lub fundacji.

Nagranie z grudnia 2022 roku.

___
Podcast powstał w ramach projektu pt. Przeprowadzenie działań zmierzających do utworzenia i prowadzenia Łódzkiego Centrum Obywatelskiego, finansowanego z dotacji Miasta Łódź.

O działalności nierejestrowej jako alternatywie dla umów zlecenia i o dzieło opowiada Ewelina Piechota-Gawin z Centrum OPUS.

Nagranie z grudnia 2021 roku.

Ewelina Piechota-Gawin opowiada o umowie zlecenia i umowie o dzieło. Czym różnią się te umowy? O czym koniecznie należy pamiętać i co wynika z najważniejszych orzeczeń sądowych w tym temacie?

Nagranie z grudnia 2021 roku.

Sprawozdanie z działalności musi być złożone do końca roku kalendarzowego. O tym, jakie informacje należy w nim umieścić, skąd pobrać wzór, w jaki sposób i do kogo przesłać, co w sytuacji gdy nie dotrzymamy terminu - opowiada doradca Centrum OPUS Krzysztof Smug.

Nagranie z grudnia 2021 roku.

Dowiecie się, co to jest działalność odpłatna organizacji pozarządowych, czym różni się ona od działalności gospodarczej i na jakie "pułapki" musimy uważać chcąc pobierać odpłatność za swoją działalność statutową.

Katarzyna Książczak - doradczyni Centrum OPUS i trenerka specjalistyczna z zakresu szeroko rozumianych finansów oraz ekonomizacji działań NGO.

Nagranie z grudnia 2021 roku.

W Centrum OPUS wspieramy działania trzeciego sektora: doradzamy zarówno istniejącym organizacjom, jak i osobom, które dopiero planują rozpocząć działalność.

Jednym z podstawowych pytań jest to, w jakiej formie realizować planowane inicjatywy.

Stowarzyszenia i fundacje - czym są, co je łączy, a co dzieli i jak dokonać właściwego wyboru. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Magdą Mirys - doradczynią Centrum OPUS, wspierającą NGOsy w zakresie zakładania organizacji, planowania strategicznego oraz działalności ekonomicznej.

Oczywiście zachęcamy do kontaktu z naszymi doradczyniami i doradcami (w tej i innych sprawach).

Nagranie z czerwca 2022 roku.

 

W raporcie skupiamy się na roli, jaką odgrywa współpraca między biznesem a społecznością lokalną w budowaniu lepszego świata.

W 2023 roku przeanalizowaliśmy społeczne zaangażowanie 10 przedsiębiorstw działających w województwie łódzkim. W wyniku przeprowadzonego badania opracowaliśmy raport będący pierwszą tego typu publikacją w naszym województwie.

Mamy nadzieję, że stanie się on tematem owocnej dyskusji o biznesie społecznie odpowiedzialnym i znaczeniu działań prospołecznych w polskim życiu gospodarczym.

Społeczny wymiar raportowania ESG - czynniki społeczne to jeden z trzech filarów raportowania ESG. Obejmują one kwestie związane z pracownikami, klientami, dostawcami, społecznością lokalną i innymi interesariuszami.

Raportowanie społeczne pozwala firmom komunikować swoje zaangażowanie w zrównoważony rozwój i budować zaufanie.

W ramach webinarium skupimy się na wymiarze współpracy ze społecznościami lokalnymi.

 

Poruszane tematy:

Co mieści się pod tym pojęciem?

Jak ma się to działań CSRowych?

Jak mierzyć zagadnienia wpływu na społeczność lokalną?

 

Prowadząca: Marta Szymborska

 

Nagranie z listopada 2023.

Czy Twoja firma jest gotowa na ekologiczną przyszłość?

W webinarze pokazujemy, jak samodzielnie obliczać ślad węglowy i wprowadzać skuteczne strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Prowadząca: Joanna Maraszek, szefowa ds. zrównoważonego rozwoju oraz produktu w Plan Be Eco. Joanna liczeniem śladu węglowego zajmuje się od 2021 roku. Jest ekspertką w programie Climate Leadership by UNEP Grid Warsaw. Inżynierka energetyki po AGH w Krakowie, ukończyła studia magisterskie na kierunku Sustainable Development na Uniwersytecie Warszawskim. Współzałożycielka Fundacji Planet-A, członkini Global Shapers Warsaw Hub przy Światowym Forum Ekonomicznym. Przez lata aktywnie wspierała kobiety w technologiach w Perspektywy Women in Tech w Polsce, Europie Wschodniej i Azji Centralnej. TEDx speaker, Forbes 25under 25.

Nagranie z września 2023.

Webinar "Rozwój usług społecznych - jak skorzystać z Funduszy Europejskich dla Łódzkiego?" realizowany w czerwcu 2023 we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Łodzi.

Webinar poświęcony jest możliwością wykorzystania środków z Programu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego na lata 2021-2027 w obszarze rozwoju usług społecznych. 

Omawiane tematy: 
1. „Usługi społeczne i zdrowotne” zakres i warunki realizacji wsparcia - Maja Jacoń-Gawrońska Kierownik Oddziału Naboru Wniosków II Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi

2. Zasady tworzenia partnerstw projektowych - oferta wsparcia OWES przy Centrum OPUS - Łukasz Waszak 

Nagranie z czerwca 2023

Publikacja jest efektem projektu międzynarodowego RONALDO. Zawiesza szczegółową analizę modeli tworzenia spółdzielni energetycznych. Publikacja odwołuje się do różnych narzędzi powstałych w ramach projektu i może być doskonałym przewodnikiem dla osób zainteresowanych tematem energetyki obywatelskiej, spółdzielni energetycznych.

Autorzy recenzji: Łukasz Waszak

Reforma samorządowa w Irlandii w 2015 roku wprowadziła podzielenie na 3 regiony, usprawniła mechanizmy współpracy w ramach inicjatyw łączących interesy wszystkich interesariuszy regionalnego ekosystemu gospodarczego oraz stworzyło warunki do oferowania różnego rodzaju instrumentów wsparcia MŚP oraz działalności lokalnych instytucji otoczenia biznesu i pobudziła aktywność regionów w realizacji wspólnej polityki rozwoju regionalnego zgodnego z priorytetami krajowymi i regionalnymi. „Regiogmina” opracowała projekt prowadzony przez konsorcjum „Gosporegio”. Raport jest jednym z szesnastu opracowań z których każde zostało poświęcone jednemu państwu, a te kraje to Austria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Niemcy, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy oraz dwa kraje spoza Europy i są to Stany Zjednoczone Ameryki Północnej oraz Korea Południowa. Raport pokazuje, jak współpracują samorządy lokalne z przedsiębiorcami w wybranych krajach. Wskaźniki te określają zakres charakterystyki kraju oraz wybranego regionu w takich obszarach jak: uwarunkowania prawne i strukturalne działalności samorządów, mechanizmy kształtowania, finansowania i struktury ich budżetów, identyfikacji lokalnych instytucji otoczenia biznesu, standardów tworzenia mikro stref aktywności gospodarczej, standardów funkcjonowania administracji lokalnej na rzecz lokalnej przedsiębiorczości, standardów współpracy lokalnej przedsiębiorczości MŚP z kluczowymi firmami regionu, stosowanych instrumentów finansowych, zasady realizacji wzmacniania otoczenia infrastrukturalnego dla nowych obszarów aktywności gospodarczej, form i zakresu dystrybucji informacji gospodarczej dla przedsiębiorców, mechanizmów wsparcia na rynku pracy i szkolnictwa, form współpracy wzajemnej samorządów oraz współpracy samorządów z przedsiębiorcami oraz form budowania ich wzajemnych relacji, podziału kompetencji władz lokalnych i przedsiębiorców dla rozwoju regionu, rozwiązań w obszarze infrastruktury komunikacyjnej, funkcjonowania lokalnych organizacji gospodarczych na poziomie gminy, istniejących lokalnych funduszy rozwoju gospodarczego, funduszy inwestycyjnych wchodzących w relacje z gminami i innych elementów uzupełniających obraz współpracy lokalnych samorządów z biznesem oraz wpływu na rozwój regionu w jakim funkcjonują. W tym zestawieniu została przedstawiona Irlandia i jej rynek pracy, przedsiębiorstwa, formy prawne i organizacyjne działalności gospodarczej, organizacje wspierające przedsiębiorców, formy wsparcia finansowego, lokalne samorządy.

Autorzy recenzji: Marta Piejko

Poradnictwo grupowe Stop and Go tworzy bezpieczną i przyjazna przestrzeń dla osób poszukujących pracy, pozwalająca na zatrzymanie się, odzyskanie dostępu do własnych zasobów i potencjałów. Jest innowacyjną formę poradnictwa kariery, wzajemnym wsparciem dla osób którzy chcą się rozwijać w życiu zawodowym. Metoda bazuje na elastycznym podejściu do narzędzi i struktur sesji poradniczych, tworzeniu przestrzeni dialogu, wykorzystaniu narzędzi tj. wizualizacje, metafory, mapy, intensywności „zadań domowych” pomiędzy sesjami, sieciowaniu: wspieraniu w aktywnym budowaniu sieci relacji społecznych (przyjaciele, znajomi, osoby ze środowiska lokalnego) oraz sieci instytucjonalnych (organizacje społeczne – podmioty świadczące usługi prozatrudnieniowe), integracji innych dostępnych ofert wsparcia instytucjonalnego, rozwijaniu kompetencji, wzmacnianiu odpowiedzialności radzących się za podejmowanie decyzji i rezultaty procesu aktywizacji. Podstawową jednostką procesu grupowego SG są epizody dialogiczne, zaplanowane wspólnie z uczestnikami, na podstawie ich oczekiwań i potrzeb. Wspierają one spersonalizowany proces uczenia się – w atmosferze równości, wzajemnego szacunku i otwartości na różnice, aby pomóc uczestnikom rozpoznać swoje zasoby, mocne strony i umiejętności, spojrzeć w przyszłość i skorzystać z dostępnych możliwości działania. Projekt ten świadczy usługi grupowego poradnictwa zawodowego i pośrednictwo pracy. Podczas grupowych sesji poradniczych doradcy testowali użycie nowych metod i narzędzi takich jak dialog o dobrej przyszłości, bezrobocie w społeczeństwie i w moim życiu, projektowanie mojej przyszłości, mapowanie przestrzeni życiowej, mocne strony, zasoby z różnych poziomów. Doradcy testujący nowy model pracy wykazali się twórczym podejściem, testowane podejście jest metodą nową, holistyczną, która odpowiada na współczesne potrzeby instytucji rynku pracy i ich specjalistów. Dynamiczna sytuacja na rynku pracy związana z epidemią koronawirusa i czasowym zamrożeniem niektórych sektorów gospodarki wzywa do podjęcia nowych, innowacyjnych i niestandardowych odpowiedzi na kryzys. Podejście Stop and Go może być wartościową perspektywą w radzeniu sobie z obecnymi wyzwaniami jak globalna fala bezrobocia, masowe zwolnienia, izolacja, lęk i niepokój.

Autorzy recenzji: Marta Piejko

Państwowy Fundusz Rehabilitacji osób niepełnosprawnych, gwarantuje wsparcie, aktywizację zawodową, dofinansowanie, sprawną komunikację, rehabilitację. Warto zasięgnąć opinii, która może ci pomóc. Misją Funduszu jest umożliwianie im pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym.

Autorzy recenzji: Marta Piejko

Autorzy recenzji: Weronika Chmielewska

“Któż z nas nie chciałby oddać głosu na inicjatywę zrzeszającą ludzi, innowacyjną i przyszłościową? Myślę, że każdy. Broszura ,,Dlaczego centrum usług społecznych?” jest skierowana do nas, czytelników, mieszkańców lokalnych oraz obywateli Polski. Tekst ma na celu zapoznanie z nowym projektem prezydenta RP, ale jego głównym celem jest przekonanie odbiorców do tejże jednostki organizacyjnej, a także przedstawieniem jej superlatyw, korzyści. W nawiązaniu do vacatio legis, czyli zapoznaniu się ze zmianami i przygotowaniu do nich, przedstawione są założenia, z którymi odbiorcy powinni się liczyć. Centrum Usług Społecznych (CUS) ma być miejscem, gdzie usługi będą skupione w jednym miejscu, a mieszkańcy dostaną wsparcie bez względu na okoliczności. Jest to projekt przede wszystkim dobrowolny, a nie przymusowy. CUS ma w zanadrzu wachlarz zmian, czyli: 

-Wszystkie opcje w jednej –poprzez połączone ze sobą instytucje, zespoły mają dostęp do wielu funkcji

-Wszyscy członkowie, w różnych grupach wiekowych otrzymają pomoc i wsparcie.

 Najważniejszą funkcją jest jednak integracja wspólnot, gmin i lokalnych społeczności, co uważam osobiście za bardzo dobry pomysł, ponieważ zniweluje to bariery między ludźmi oraz pozwoli na wyjście ze sfery samotności i da poczucie jedności ludziom, tego, iż nie są sami i są w dobrych rękach. CUS integrować będzie się także z instytucjami pobliskimi i zagranicznymi, tak, by dawać doświadczenie i zdobywać je. Nastawione na współpracę, ma pewne założenia, niezbyt wygórowane. Projekt to korekta pewnych błędów z przeszłości, tak jak funkcjonowanie OPS. CUS chce określić, czego brakuje mieszkańcom, na podstawie tego, co już posiadają. Bardzo celnym trafem jest koordynacja działań poprzez głęboką współpracę z innymi stowarzyszeniami i instytucjami. Broszura wspomina także, czym są usługi społecznej co należy przez nie rozumieć. Wspomina o zbieraniu i analizowaniu danych o nich. Zakłada, iż inicjatywa będzie miała na względzie dobro obywatela. Projekt chce inwestować w obywateli, gminy i społeczności i kapitał. 

 Wsparcie i integracja dla osób w różnych sferach życiowych i miejscach pozwoli na stworzenie więzi lokalnej i terytorialnej i poczuciu tożsamości a także zmniejszeniu izolacji.

Autorzy recenzji: Zuzanna Wiącek

Broszura ta jest częścią pakietu edukacyjnego „Jak utworzyć i prowadzić centrum usług społecznych”, sporządzonego przez Kancelarię Prezydenta RP. Powstała ona w związku z ustawą z 1 stycznia 2020r. o realizacji usług społecznych przez CUS – Centrum Usług Społecznych. Wyjaśnia, dlaczego diagnoza jest ważna i przedstawia krok po kroku jej realizacje. Mówi o tym, że powinna ona być źródłem informacji na temat społeczności oraz lokalnych instytucji i organizacji we wszystkich gminach. Zadaniem jej ma być identyfikowanie problemów i podawanie sposobu ich rozwiązywania. Władza centralna ma informować władze gminy o potrzebach jej mieszkańców, a Rada gminy na tej podstawie opracowuje program usług społecznych. Opracowywany przy pomocy diagnozy materiał ma służyć przez 5 lat i może być aktualizowany. Przed przekazaniem diagnozy władzom gminy, powinna ona być skonsultowana ze wspólnotą samorządową. Dobra diagnoza powinna zawierać: wieloaspektowość, kompleksowość, zróżnicowanie metod badawczych i partycypację. Przebieg diagnozy to planowanie, badanie i redagowanie raportu. Ważne jest zestawienie potrzeb i to, w jaki dostępny sposób można je zrealizować. Pytania powinny być odpowiednio sformułowane, a wskaźniki odpowiednie do założeń diagnozy. Wybór metod i technik badawczych zależy od tego, jakich informacji się poszukuje. Broszury powinny być powszechnie dostępne, przejrzyste i autentyczne Końcowy etap to ustalenie wspólnego stanowiska oraz wysłanie raportu z przebiegu konsultacji. Przygotowanie diagnozy przez podmiot zewnętrzny może być niewiarygodne ze względu na brak kontroli niedostateczny kontakt ze społecznością lokalną. Z kolei przeprowadzenie badań przez pracowników CUS – Centrum Usług Społecznych, obarcza ich dodatkowymi obowiązkami. Istnieje też ryzyko braku wsparcia przez władze lokalne. Uniknięcie tych zagrożeń jest możliwe, jeśli zbierze się kompetentny zespół ludzi z CUS – Centrum Usług Społecznych oraz władz lokalnych odpowiedzialnych za całość przedsięwzięcia. Gminy nie mają obowiązku tworzenia jednostek CUS – Centrum Usług Społecznych, mają tylko taką możliwość.  

Autorzy recenzji: Danuta Boroch

Broszura jest częścią pakietu materiałów edukacyjnych zatytułowanego: „Jak utworzyć i prowadzić centrum usług społecznych”. W jego skład wchodzi siedem publikacji rozwijających najważniejsze zagadnienia związane z tworzeniem i funkcjonowaniem nowopowstałych centrów usług społecznych. Z dniem 1 stycznia 2020 roku weszły w życie przepisy ustawy o realizowaniu usług społecznych, a wraz z nimi zgoda na powstanie CUS. Po podpisaniu ustawy była ona przez kilka miesięcy przygotowywana do oficjalnego wejścia w życie. Kancelaria Prezydenta RP zleciła dwójce socjologów – Tomaszowi Kaźmierczakowi i Arkadiuszowi Karwackiemu – stworzenie materiału, który przybliży nową instytucję, zaproponuje sposoby zarządzania usługami społecznymi i nakreśli funkcje ważnych specjalistów: organizatorów i koordynatorów indywidualnych planów usług społecznych. Tak powstała opisywana broszura, zatytułowana: „Zarządzanie usługami w centrum usług społecznych”, dotycząca centrum usług społecznych zaprojektowanego jako instytucja „jednego okienka” i jego roli w lokalnej społeczności. Skupia się ona na konkretnych zadaniach CUS: integracji usług społecznych, rozbudowy ich lokalnej oferty, „szycia na miarę” – procesu świadczenia oraz koordynacji współpracy międzyinstytucjonalnej i międzysektorowej. Przedstawienie nowowprowadzonej ustawy oraz jej znaczenia dla społeczności zawarto w pierwszym podrozdziale tekstu. Autorzy odpowiadają, dlaczego wymaga ona zaangażowania i wprowadzenia w obieg publiczny.

 Pierwsza część broszury zawiera wiedzę głównie merytoryczną, która tworzy podstawę teoretyczną dla drugiej części, nazwanej przeze mnie praktyczną. Tłumaczy ona drogę zarządzania i koordynowania pracy w CUS oraz prezentuje prawdopodobne wyzwania, które pracownicy mogą napotkać na swojej drodze. Całość materiału zawarta w publikacji skierowana jest do osób zainteresowanych zarządzaniem i współtworzeniem centrów usług społecznych. Przekazuje podstawową wiedzę i możliwą drogę prowadzenia takiej instytucji; wraz z problemami ukazuje ich możliwe rozwiązania, wszystko przedstawione etapowo. Ciekawym elementem publikacji są wyróżnione kafelki z esencjonalną wiedzą. Zawarte są w nich najistotniejsze definicje, artykuły prawne i cechy niezbędne u pracowników CUS. Wprowadzają one urozmaicenie graficzne w tekście znajdującego się w broszurze.  

Autorzy recenzji: Katarzyna Złotek

W broszurze przedstawiony zostaje temat współpracy międzysektorowej w ramach centrum usług społecznych. Źródłem zawartych w niej informacji jest ustawa o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (CUS), która zakłada współpracę CUS z lokalnymi usługodawcami wszystkich sektorów. Realizacji tej współpracy mają służyć najlepiej dopasowane do danej wspólnoty formy kooperacji pomiędzy CUS, a podmiotem zewnętrznym. W ustawie zostali wymienieni partnerzy dla CUS, są to: stowarzyszenia, fundacje, jednostki kościelne i wyznaniowe, spółdzielnie socjalne. Działalność podmiotów ma charakter non profit. Partnerami mogą być także osoby prawne i fizyczne prowadzące klasyczną działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku: organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa społeczne oraz klasyczne przedsiębiorstwa. Organizacje pozarządowe stanowią znaczną grupę zbiorowości podmiotów ekonomii społecznej. Ekonomia społeczna jest segmentem sfery publicznej obok takich elementów jak państwo demokratyczne, gospodarka rynkowa i społeczeństwo obywatelskie. Działania podejmowane w ramach ekonomii społecznej opierają się więc w dużej mierze na solidarności i współpracy, a nie na partykularyzmie i konkurencji, dlatego tak ważna jest współpraca CUS z podmiotami zewnętrznymi, które prowadząc działalność gospodarczą, zatrudniają przy tym m.in. osoby z grup wykluczonych społecznie. Z kolei u podstaw powołania CUS leży m.in idea zapewnienia powszechnego dostępu mieszkańców do usług społecznych. Ekonomia społeczna to w tym ujęciu sfera aktywności obywatelskiej i społecznej, która przez działalność gospodarczą i działalność pożytku publicznego służy: integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych użyteczności publicznej oraz rozwojowi lokalnemu. Zasadniczą trudnością w realizacji współpracy międzysektorowej w ramach CUS może być brak odpowiednio kompetentnych świadczeniodawców. Pomimo, że liczba nowo powstałych przedsiębiorstw społecznych z roku na rok rośnie, średni okres ich efektywnego funkcjonowania nie jest zbyt długi. Wiele zależy od geograficznego lokalizacji danego CUS, dlatego tak istotne jest indywidualne zaplanowanie współpracy w każdym z obszarów (duże miasta, gminy wiejskie, miasta na prawach powiatu), które różnią się infrastrukturą usługową, potencjałem ekonomiczno-społecznym i w których współpraca przyjmie inny charakter. Współpraca międzysektorowa w ramach CUS powinna być realizowana na trzech płaszczyznach: kontraktowanie usług w ramach CUS, tworzenie partnerstw projektowych oraz koordynacja usług społecznych. Szczególną rolę odgrywać będą dwie zasady: współpracy i pomocniczości. Kontraktowanie usług społecznych przyjmie formę zakupu (zlecenia) realizacji określonych usług partnerom (organizacje pozarządowe oraz podmioty ekonomii społecznej), które działają na rzecz społeczności lokalnej. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przewiduje tryb konkursowy jako podstawowy tryb wyłonienia realizatorów zadań publicznych. W broszurze wspomniany jest zakres dotacji jakie może otrzymać podmiot, a także czas trwania współpracy. Zdaniem autorów, utworzeniu centrum usług społecznych powinna towarzyszyć działalność informacyjna upowszechniająca wiedzę o nowej formule odpowiadania na potrzeby społeczności. Dla efektywnego przebiegu współpracy, autorzy broszury rekomendują uruchomienie przy CUS stałego ciała dialogu i konsultacji partnerów zewnętrznych (potencjalnych usługobiorców centrum) w postaci forum partnerów, które stanie się mechanizmem lokalnego dialogu obywatelskiego. 

Autorzy recenzji: Aleksandra Bijak

Autorzy recenzji: Natalia Tengosz

Autorzy recenzji: Natalia Koch

Organizacje społeczne potrzebują różnych źródeł finansowania swoich działań by zapewnić stabilność funkcjonowania. Aby nie uzależniać się od jednego źródła - np. dotacji z samorządu terytorialnego, mogą rozpocząć prowadzenie statutowej działalności odpłatnej. Aby ułatwić wdrożenie działalności odpłatnej przygotowana została check-lista, składająca się z punktów „do odhaczenia” podczas jej wprowadzania. Jej uzupełnienie stanowi instrukcja. Dodatkowo, zaproponowano wzór aktu wewnętrznego, którym można przyjąć wdrożenie działalności odpłatnej w organizacji. Wzór uchwały, to gotowe narzędzie do wypełnienia, wraz z komentarzami, co w danym polu należy wpisać. Korzyści ze stosowania rozwiązania w przypadku check-listy to zaoszczędzenie czasu na wyszukiwaniu informacji nt. prowadzenia działalności odpłatnej, zebrane w jednym miejscu najważniejsze wskazówki co należy wykonać, aby rozpocząć sprzedaż lub pobieranie opłat od uczestników. W przypadku wzoru uchwały – korzyści to oszczędność czasu na formułowanie tekstu uchwały, stanowi ona także alternatywę dla konieczności zmiany zapisów/wprowadzania zapisów w statucie. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Coraz więcej organizacji społecznych korzysta z pracy wolontariuszy. A współpraca ta powinna być dobrze zorganizowana i uporządkowana. Wypracowany Narzędziownik zawiera pakiet dokumentów do profesjonalnej współpracy z wolontariuszami w organizacji tj. np. Zasady współpracy z wolontariuszami, Zgoda opiekunów prawnych na pracę niepełnoletnich wolontariuszy, Regulamin pracy wolontariuszy czy Porozumienie o współpracy wraz z Kartą czasu pracy Wolontariusza/ki oraz ankieta na zakończenie współpracy. Narzędziownik wolontariatu umożliwi profesjonalną obsługę wolontariuszy i wolontariatu w organizacji, uporządkuje współpracy z wolontariuszami, na każdym jej etapie, ułatwi proces realizacji i rozliczania projektów, które wymagają wniesienia wkładu osobowego oraz usprawni proces wykazania wymaganych dokumentów podczas kontroli projektów. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Od dobrej i skutecznej koordynacji często zależy, czy projekt zostanie właściwie i z sukcesem zrealizowany. Rola koordynatora/rki w realizacji projektów społecznych jest więc niezwykle ważna. Dlatego też przygotowaliśmy zakres obowiązków/zadań, który ułatwi pracę, szczególnie osobom początkującym. Przygotowanych zostało 10 najczęstszych zadań należących do odpowiedzialności koordynatora/ki, tj. zapoznanie się z wnioskiem o dofinansowanie, poznanie zespołu, stworzenie harmonogramu działań, kompletowanie dokumentacji, weryfikacja wydatków, czy przygotowanie sprawozdania. Dodatkowo, opracowane zostały dwa formularze (w przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę i osób zaangażowanych w ramach umowy zlecenie), które po wybraniu odpowiednich zadań koordynatora/rki, przenoszą je do odpowiednio przygotowanego formularza zakresu odpowiedzialności, gotowego do wykorzystania. Korzyści ze stosowania rozwiązania to przede wszystkim uporządkowanie zadań i odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za koordynację projektów, usprawnienie realizacji projektów, czy odciążenie zarządów. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Coraz większa liczba działań odbywa się w internecie. Często nieprawidłowe zamieszczanie informacji, artykułów czy zdjęć, uniemożliwia ich odczytywanie przez osoby z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Wychodząc naprzeciw ich oczekiwaniom, opracowane zostały zasady dostępności, które w znaczny sposób przyczyniają się do przejrzystości zamieszczanych tekstów i zdjęć. Wypracowane Zasady obejmują takie obszary jak wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za przestrzeganie zasad dostępności, dodawanie opisów alternatywnych do zdjęć i grafik, sprawdzanie materiałów za pomocą programów do odczytywania stron, dodawanie napisów do filmów czy stosowanie plików pdf zamiast skanów. Postępowanie wg Zasad zwiększy dostępność informacji o działaniach organizacji i możliwość dotarcia do wszystkich osób potencjalnie zainteresowanych ofertą, dzięki czemu możliwe jest poszerzenie grupy odbiorców działań. To także ważna deklaracja otwartości organizacji. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Jednym z większych wyzwań w organizacjach społecznych jest pozyskiwanie środków na działania. Pomimo że źródeł finansowania jest wiele, stowarzyszenia i fundacje najczęściej bazują jedynie na kilku. W poszerzeniu liczby źródeł finansowania pomoże wykorzystanie planu fundraisingowego (planu pozyskiwania środków). Plan fundraisingu to formularz, który pozwala zaplanować poszczególne źródła finansowania. Uwzględnia wskazówki i podpowiedzi, pozwalające na sprawne określenie możliwych osób lub instytucji finansujących działania dla danej organizacji. Korzyści ze stosowania planu to przede wszystkim szansa na zwiększenie liczby źródeł finansowania danej organizacji społecznej, lepsze zorganizowanie procesu pozyskiwania środków, stabilizację finansową i wzmocnienie organizacji. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Współpraca organizacji pozarządowych z firmami przynosi wiele wartości społecznych. Szczególnie widać to na przykładzie wolontariatu pracowniczego, gdzie firmy zyskują nowe narzędzie do motywowania i integrowania pracowników oraz budowania swojego wizerunku w społeczności lokalnej. Dla organizacji społecznych współpraca z firmami to wiedza, umiejętności i dodatkowe zasoby do odpowiadania na potrzeby lokalne. Przy realizacji projektów międzysektorowych pomoże ramowy Regulamin wolontariatu pracowniczego dla firm. Ramowy regulamin zawiera opis celów i zakresu wolontariatu, a także form i zasad realizowanych działań. To gotowy dokument, nadający się do wdrożenia w przypadku nawiązania współpracy między firmą a organizacją społeczną. Korzyści ze stosowania ramowego regulaminu to m.in. uporządkowanie wolontariatu w firmie, zapewnienie ram prawnych dla działań wolontariackich i rozwój współpracy przedsiębiorstw z organizacjami społecznymi. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Procedury oceny projektów składanych w otwartych konkursach ofert są rozbudowane, nie uwzględniają presji czasu i najczęściej nie dają informacji zwrotnej aplikującym organizacjom. W ramach rozwiązania przygotowane zostały: 1. Propozycje zmian w UoDPPioW w zakresie uelastycznienia kryteriów oceny ofert i usprawnienia prac komisji konkursowych. 2. Ramowy wzór kryteriów oceny merytorycznej, bazujący na kryteriach ustawowych. 3. Katalog motywatorów pozafinansowych dla przedstawicieli NGO do brania udziału w komisjach konkursach. Korzyści ze stosowania rozwiązań to jasne i czytelne procedury dla urzędu i organizacji pozarządowych, usprawnienie prac komisji konkursowych. Rozwiązanie wpisuje się zasady: jawności i przejrzystości finansów publicznych, celowego i racjonalnego wydatkowania środków publicznych, zapewnienia wszystkim podmiotom równych szans i możliwości realizacji. https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan/bank-wiedzy-jst Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Ogłoszenie konkursu w obszarze pożytku publicznego wiąże się z wieloma procedurami, które często zapisywane są w różnych dokumentach. Konieczność poszukiwania konkretnego dokumentu na stronie www, np. ogłoszenia o konkursie, zasad wyboru dofinansowanych ofert, procedur w zakresie kontroli, zasad rozliczania itd. zajmuje przedstawicielom organizacji pozarządowych dużo czasu, obciąża urzędników i wprowadza niepotrzebne utrudnienia w komunikacji pomiędzy stronami współpracy. W ramach rozwiązania przygotowane zostały 2 rozwiązania: 1. Przykładowa procedura ogłaszania otwartych konkursów ofert, która zawiera m.in. takie elementy jak: ogólne zasady przyznawania dotacji, zasady składania oferty w ramach konkursu na realizację zadania publicznego, procedurę oceny i wyboru ofert, ogłoszenie wyników, zasady rozliczania dotacji czy składania sprawozdania. 2. Wzór ogłoszenia konkursu ofert – przygotowane dokumenty, które stanowić mogą wzór do wprowadzenia w JST. Więcej: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan/bank-wiedzy-oglaszanie-konkursow Korzyści ze stosowania rozwiązań, to uwzględnienie uniwersalnych zasad w ogłaszanych konkursach i przy sprawozdaniach, usprawnienie komunikacji oraz procesu ogłaszania i rozliczania konkursów ofert, wprowadzenie jednego, spójnego standardu konkursów ogłaszanych w danym urzędzie. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Zmiany dotyczące sposobu planowania i rozliczania zadań publicznych wymagają zarówno od organizacji jak i JST nabycia nowych umiejętności oraz zacieśnienia wzajemnych relacji. Jak wskazują wyniki badań Centrum PISOP (prowadzone z przedstawicielami NGO oraz JST) rezultaty oraz sposób ich potwierdzania są najbardziej problematyczną częścią oferty. Przygotowane zostały: 1. Katalog przykładowych rezultatów i produktów – gotowe zestawienie propozycji produktów, rezultatów i wskaźników ich osiągnięcia pod konkretne konkursy w poszczególnych obszarach pożytku publicznego. Więcej: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan/bank-wiedzy-rezultaty-i-rozliczanie 2. Katalog narzędzi do monitorowania rezultatów – czyli wzory dokumentów, które stanowią potwierdzenie zrealizowanych rezultatów – np. formularz wskazujący, jak powinno wyglądać podsumowanie testów wiedzy. Więcej: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan/monitoring-rezultatow-25214 3. Opracowanie pn. „Mechanizm definiowania efektów (produktów, rezultatów i zmiany społecznej) w projektach w obszarze pożytku publicznego i ich pomiaru (źródeł monitorowania) dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego.” Więcej: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan/monitoring-rezultatow-25214 Korzyści ze stosowania ww. rozwiązań, to przede wszystkim stosowanie poprawnych produktów i rezultatów wraz z narzędziami do ich pomiaru, efektywniejsze rozwiązywanie problemów społecznych, zmniejszenie liczby aktualizacji zapisów w ofertach oraz ułatwienie sposobu realizacji, a następnie rozliczenia ofert, ułatwienie agregowania produktów i rezultatów w skali całego konkursu na wewnętrzne potrzeby urzędu. Rozwiązanie opracowane w ramach projektu pn. „Bank Rozwiązań”, finansowanego ze środków otrzymanych z NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka, Joanna Piechocka

Zarówno stowarzyszenia jak i fundacje mogą prowadzić działalność gospodarczą. Musi ona być jednak jedynie działalnością dodatkową, która ma służyć pozyskiwaniu środków na prowadzenie działalności statutowej. W przeciwieństwie do przedsiębiorstw, osiągnięty zysk nie może być w organizacjach pozarządowych dzielony między ich członków (np. w formie dywidendy). Aby móc rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej iezbędne jest uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą uzyskania wpisu organizacja staje się przedsiębiorcą.

Celem publikacji jest opisanie podejmowanych przez miasta działań, włączających mieszkańców w zarządzanie samorządem lokalnym.  W raporcie koncentrują się na partycypacji publicznej, werdykalnej, pomijają zagadnienia partycypacji horyzontalnej. Publikacja opisuje różne narzędzia partycypacji zaczynając od konsultacji społecznych, przez budżet obywatelskich  na inicjatywie uchwałodawczej kończąc. Została podzielona na trzy części: "Wnioski i rekomendacje" (zawiera obserwacje podsumowujące monitoring oraz wnioski dla osób kształtujących politykę miejską na poziomie krajowym lokalnym jak i do sektora badawczego), "Monitoring" (zawiera szczegółowe wyniki badań własnych jak i wnioski z analizy publikacji i badań prowadzonych przez inne organizacje, instytucje), "Spojrzenie w głąb"(zawiera zagadnienia związane z konsultacjami dokumentów planistycznych oraz budżetem obywatelskim) W ostatniej części autorzy szczegółowo analizują budżet obywatelski  - jego genezę, różne formy. Jako studium przypadku został przedstawiony budżet obywatelski w Dąbrowie Górniczej. Prócz prezentacji w każdym z rozdziałów różnych narzędzi za pomocą, których mieszkańcy mogą wpływać na sposób , w jaki funkcjonuje ich miasto, część publikacji jest poświęcono aktywności wyborczej w wyborach lokalnych.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Publikacja ma charakter poradnika skierowanego do nauczycieli i nauczycielek  jak i do uczniów i uczennic czy rodziców zainteresowanych wdrożeniem w szkole budżetu partycypacyjnego (BP).

Zawiera część bardziej teoretyczną dotyczącą terminów, definicji czy też opisu wartości, na których należy budować szkolny budżet partycypacyjny, i praktyczną opisującą krok po kroku jak tworzyć szkolny BP. W poradniku znajduje się krótki opis doświadczeń z pilotażowego wdrożenia BP w 8 warszawskich szkołach jak i .wzory dokumentów ułatwiających wdrożenie tego narzędzia partycypacji w szkole.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Model zawiera kompleksową analizę oraz opracowanie funkcjonalne dla utworzenia w Łodzi Centrum Wsparcia i Rozwoju Społecznego w ramach programów rewitalizacyjnych. Centrum ma być miejscem łączącym pracę z mieszkańcami (klub sąsiedzki) , prowadzenie działań w zakresie aktywizacji społecznej i zawodowej (KIS oraz działający w strukturze podmiot ES), mieszkania treningowe dla osób zagrożonych bezdomnością (CTUS) oraz centrum organizacji pozarządowych. Model zakłada współpracę międzysektorową przy realizacji kompleksowych usług społecznych dla mieszkańców obszaru rewitalizowanego w Łodzi. Centrum jest częścią projektów społecznych w ramach tzw. rewitalizacji obszarowej.

Autorzy recenzji: Łukasz Waszak

Przewodnik definiuje czym jest panel obywatelski oraz opisuje jego znaczenie dla procesów demokratyzacji podejmowania decyzji. Następnie krok po kroku opisuje procedurę organizacji panelu: począwszy od wyboru tematu panelu, czas jego trwania, wybór panelistów i system ich wynagradzania, facylitacja całego procesu, podejmowanie decyzji – sprawdzanie konsensusu, na wdrażaniu rekomendacji skończywszy. W całym opisie autor odwołuje się do polskich regulacji prawnych oraz do przykładów tak krajowych jak i zagranicznych. Na końcu opisuje panel jako stały element demokracji oraz przedstawia standardy organizacji paneli obywatelskich.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Publikacja powstała jako rezultat współpracy autorów z 25 gminami z województwa kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodnio - pomorskiego w przygotowaniu i realizacji konsultacji społecznych w obszarze planowania przestrzennego. Jej celem jest pokazanie pozytywnych przykładów włączania obywateli w podejmowanie decyzji, a także rozwiązania i techniki, które okazały się skuteczne w konsultacjach realizowanych w trudnym dla partycypacji obszarze planowania przestrzennego.

W publikacji opisano tak doświadczenia gmin, które brały udział w konsultacjach, jak i konkretne techniki konsultacyjne, które sprawdziły się w konsultowaniu dokumentów planistycznych m.in. spotkania konsultacyjne, spacer badawczy, world cafe, zogniskowane wywiady grupowe, makiety przestrzeni, geoankiety i inne.

W kolejny rozdział poświęcony został włączeniu w konsultacje grup i specjalnych potrzebach funkcjonalnych.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

To wzorcowy przewodnik obywatelski dla wszystkich tych, którzy poprzez swoją aktywność chcą realnie wpłynąć na zmiany w mieście i najbliższej okolicy. Zawiera podstawowe informacje dot. funkcjonowania miasta i jego instytucji, uwzględniając szczegółowy zakres ich działalności, przede wszystkim jednak daje wiedzę dot. konkretnych narzędzi, programów itp., z jakich można skorzystać przy podejmowaniu działań na rzecz miasta i/lub jego mieszkańców, a także licznych podmiotów, z którymi można współdziałać. To nie tylko baza danych, ale dokładny informator, zwiększający jednocześnie świadomość mieszkańców miasta i promujący odpowiedzialne, zaangażowane podejście do miejsca, w jakim mieszkają oraz do innych współmieszkańców. Każdy z czterech rozdziałów krok po kroku pokazuje, jak konsultować i opiniować projektów miejskie, a następnie – jak uczestniczyć w ich tworzeniu i wdrażaniu. Przewodnik zamyka indeks najważniejszych haseł pozwalających sprawniej wyszukiwać żądane treści.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Publikacja skierowana jest przede wszystkim do organizatorów procesów partycypacyjnych, skupia się bowiem na perspektywie formalnych inicjatorów takich działań. Poradnik zawiera wskazówki dot. przygotowania, przebiegu oraz radzenia sobie z realizacją procesów partycypacyjnych, opartych głównie na konsultacjach społecznych. Poza częścią teoretyczną w publikacji znalazła się też część bardziej praktyczna, przybliżająca podstawowe narzędzia ułatwiające procesy partycypacyjne, zawierająca również listę kontrolną, przydatną tuż przed rozpoczęciem procesu partycypacyjnego. Publikacja powstała wprawdzie z myślą o ułatwieniu pracy małym samorządom, jednak może być pomocna także bardziej zaawansowanym organizatorom procesów partycypacyjnych.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Autorzy recenzji: Natalia Koch

Celem tej publikacji jest wzrost efektywności mechanizmów konsultacji społecznych. Publikacja powstała, aby podręcznik dla nauczycieli pracujących z młodzieżą na lekcjach poświęconych aktywności obywatelskiej, np. budżetowi partycypacyjne-mu czy konsultacjom społecznym.
Składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej.
Część teoretyczna zawiera definicje konsultacji społecznych i budżetu partycypacyjnego oraz innych form aktywności obywatelskiej, jak i opis metod konsultacji przydatnych w nauczaniu (kawiarenka obywatelska, spacery badawcze, world Cafe, kropkokracja, mapowanie problemu i inne).
Część druga to gotowe scenariusze zajęć dotyczące różnych form partycypacji społecznej.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Narzędziownik to praktyczny poradnik oparty na doświadczeniach współpracy z mieszkańcami Wrocławia dwóch organizacji pozarządowych - Fundacji Dom Pokoju i Fundacji na Rzecz Studiów Europejskich. Jest on uzupełnieniem do publikacji Włączenie nowych technik konsultacyjnych do konsultacji społecznych we Wrocławiu. Przedstawia on według przyjętego schematu najważniejsze narzędzia oraz modele działania włączające społeczność lokalną / mieszkańców miasta / obywateli w proces decyzyjny. Każda z propozycji zawiera krótki opis narzędzia, sytuację czy działanie w którym może ono zostać zastosowane, proces rekrutacji uczestników, najważniejsze etapy działania, efekt oraz rekomendacje. Co więcej każda z propozycji uzupełniona jest o spis plusów i minusów oraz studium przypadku pokazujące narzędzie czy model w praktycznym kontekście. Opisy nie są mocno rozbudowane, publikacja ma charakter informacyjny, wprowadzający w zagadnienie, pozwalające zorientować się na czym polega podstawowa charakterystyka narzędzi partycypacyjnych. Ten sam układ opisu pozwala na porównanie poszczególnych propozycji.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Program który został opisany w Raporcie stanowi część działań związanych z projektem: „Rewitalizacja obszaru ul. Lubartowskiej i dawnego Podzamcza w Lublinie poprzez ożywienie gospodarcze obszaru za pomocą zintegrowanej poprawy zarządzania zasobem komunalnym, działań społecznych i poprawy stanu zabudowy zabytkowej – uzupełnienie Programu Rewitalizacji Lublina dla wskazanego obszaru”. Program opiera się na  danych badawczych min. pozyskanych przez analizę dokumentów oraz wywiady eksperckie. Tak uzyskaną wiedzę wykorzystano przy kształtowaniu modeli aktywizacji społecznej i kulturalnej formułujących program. Raport zawiera ponadto diagnozę problemową omawianego obszaru.  Znajdziemy w nim także opis podjętych od 2015 roku działań aktywizujących w tym obszarze miasta. 

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Szkoła to miejsce, w którym uczniowie spędzają dużą część swojego życia. Uczą się , zdobywają kompetencje społeczne, zaspakajają tam swoje potrzeby - jedną z nich jest poczucie bezpieczeństwa.

Autorka w publikacji definiuje szczegółowo termin bezpieczeństwa, opisuje style zarządzania i przywództwa w szkole, w tym zarządzania partycypacyjnego. By przejść do zagadnienia zarządzania bezpieczeństwem w szkole.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Autorzy recenzji: Natalia Koch

W artykule przedstawiono zjawisko partycypacji społecznej jako narzędzia komunikacji na przykładzie wybranych polskich miejscowości m.in. Szczecina, Poznania, Krakowa, Warszawy oraz Łodzi. Głównym celem analizy jest pokazanie istotności partycypacji społecznej jako procesu, w którym mieszkańcy współdzielą władze w mieście. Zaprezentowano definicje takich zjawisk, jak partycypacja społeczna, społeczeństwo obywatelskie i komunikacja społeczna. Na podstawie przedstawionych dobrych praktyk zostały wyciągnięte i opisane wnioski dotyczące znaczenia, istotności zjawiska partycypacji społecznej.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Podręcznik ma na celu przekonanie, że wczesna partycypacja społeczna ułatwia sporządzanie planów przestrzennych, ogranicza ilość sporów i konfliktów, zazwyczaj wydłuża sam proces, jednak sprawia , że rezultaty są lepsze od czysto eksperckiego planowania. Publikacja definiuje czym jest partycypacja społeczna i jak prowadzi się ten proces. Wskazuje, które elementy partycypacji społecznej wynikają z regulacji prawnych dotyczących planowania przestrzennego. Podręcznik opisuje podstawowe zasady partycypacji w planowaniu przestrzennym. Prezentuje narzędziownik, czyli zbiór technik wykorzystywanych w procedurach planistycznych. Pokazuje dobre praktyki, umożliwia zapoznanie z przykładami wprowadzania dodatkowych (wykraczających poza wymogi ustawowe) działań partycypacyjnych do procedury planistycznej.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Publikacja opisuje prawny i historyczny kontekst planowania przestrzennego w Polsce i związane z tym dysfunkcje. Następnie opisuje jak stworzyć dobry plan przestrzenny, kładąc duży nacisk na zaangażowanie w ten proces mieszkańców i innych interesariuszy. W końcu prezentuje wyzwania i trendy współczesności tj. zwarte miasto, starzenie się społeczeństwa, społeczeństwo obywatelskie, zmiany klimatyczne, które kształtują obraz współczesnego miasta.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Autorzy publikacji dostrzegają dużą wartość zaangażowania mieszkańców w proces tworzenia planów miejscowych. Podkreślają, że  partycypacja w zakresie uchwalania prawa miejscowego stanowi jeden z niewielu obszarów, w którym dialog społeczny jest narzucony ustawowo, jednak w praktyce jest realizowany w minimalnym zakresie, w sposób zniechęcający do partycypacji. Stąd powstał pomysł na projekt pilotażowy rozszerzenia konsultacji społecznych w procedurze uchwalania planów miejscowych. Podsumowaniem zdobytych doświadczeń jest ta publikacja.
W pierwszej części przedstawione zostały studia przypadku związane z partycypacyjnym tworzeniem planu w trzech miejscach Warszawy (Targówek Mieszkaniowy, Sadyba i Ursynów).
Część druga to narzędziownik, czyli przetestowane różne narzędzia docierania z wiedzą o planie miejscowym i konsultacjach projektów planów do mieszkańców.Opisano m.in. spacer architektoniczny, warsztaty diagnostyczne, geoankietę, makietę, i inne formy.
Trzeci rozdział to wnioski dotyczące wdrażania partycypacji na bazie przeprowadzonych konsultacji. Autorzy opisują w nich wyzwania i pozytywne strony rozszerzonej partycypacji w tworzeniu planów miejscowych.
Część czwarta to refleksje ekspertów na temat idei, postaw, narzędzi, które mogą czynić partycypację w planowaniu przestrzennym bardziej efektywną.
Następnie w części piątej zostają opisane dobre praktyki z miast europejskich takich jak Rotterdam, Amsterdam, Oslo, Londyn.
Całość publikacji zamyka rozdział podsumowujący wiedzę czym jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP), co zawiera, po co i kto go robi, itp. Zawiera także instruktaż jak czytać MPZP.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Artykuł dotyczy wykorzystania technik informacyjnych przez administracje publiczną w komunikacji z mieszkańcami i ich partycypacji. Autorzy koncentrują się na partycypacji społecznej on-line w kontekście planowania przestrzennego. Celem publikacji jest opisanie standardów e-partycypacji.

Autorzy rozpoczynają od opisu form e-partycypacji w procesie planowania przestrzennego. Następnie charakteryzują uwarunkowania prawne partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym w Polsce oraz profil użytkowników systemów e -partycypacji.

Kolejny rozdział artykułu dotyczy badań empirycznych - analizy stron internetowych wybranych gmin. Z opisu wyników badań autorzy przechodzą do formułowania standardów w planowaniu przestrzennym. Dzielą je na kategorie: standard minimalny - wynikających z ustawy, standard powszechny (publikowanie treści planistycznych w internecie), standard prospektywny (docelowy, przyszłościowy).

Photo by Tobias on Unsplash

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Projekt zrealizowany został przez Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych, dofinansowany ze środków Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020.

 To projekt opisujący obszary i formy aktywności społecznej oraz uczestnictwo obywatelskie seniorów w Lublinie, zamieszkujących wybrane dzielnice. Jako aktywność społeczną przyjęto udział badanych we wszelkich działaniach grupowych podejmowanych w swoich społecznościach na rzecz innych osób lub dla tzw. dobra wspólnego, przejawiających się nie tylko jako uczestnictwo w formalnych organizacjach pozarządowych, ale także we wspólnotach nieformalnych (np. parafialnych) oraz działaniach podejmowanych indywidualnie (np. pomoc sąsiedzka). W ramy partycypacji obywatelskiej wpisano natomiast zaangażowanie w działanie demokratycznych struktur organizacji państwowej i/lub struktur samorządu lokalnego (w tym m.in. udział w konsultacjach społecznych, budżecie partycypacyjnym, wyborach na wszelkich szczeblach, lecz również zainteresowanie wydarzeniami w kraju, mieście oraz dzielnicy). Z uwagi na pogłębiające się starzenie demograficzne społeczeństwa polskiego badanie daje obraz aktywności w wymienionych obszarach bardzo istotnej grupy. Ustalona próba badawcza nie jest wprawdzie liczebna, ale na uwagę zasługuje rozkład procentowy kobiet i mężczyzn, odzwierciedlający propocję występującą w całej polskiej populacji osób powyżej 60 roku życia, wyodrębniono także kategorie wieku. Przede wszystkim jednak uwzględnić należy miejsca, w których typowano badanych –pierwszy kontakt z badanymi odbywał się poza miejscami gromadzącymi zwykle najbardziej aktywnych i zaangażowanych seniorów (np. kluby seniora, osiedlowe domy kultury), oraz szczegółowość badania, mimo stosunkowo niedługiego czasu trwania wywiadu (ok. 30-40 min.). We wnioskach seniorzy wyłaniają się jako grupa o istotnym kapitale społecznym, której potencjał powinien być na szczeblu lokalnym wykorzystywany wieloobszarowo, czemu sprzyjać mogłoby działanie wg zawartych w raporcie rekomendacji.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Raport O partycypacji. Podsumowanie badań i analiz dotyczących partycypacji obywatelskiej w Polsce jest kolejnym z takich opracowań które przygotowała Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. Ma więc on istotną wartość z punktu widzenia ciągłości analizy i obserwacji zagadnienia partycypacji obywatelskiej w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-politycznej, w której zagadnienie to staje się nie nowym podejściem a preferowanym zarówno na poziomie lokalnym jak i ogólnopolskim. Raport jest omówieniem przeprowadzonych badań oraz kwerendy danych zastanych dotyczących partycypacji obywatelskiej. Zarówno badania jak i kwerenda były ograniczone merytorycznie ze względu na obszerność materiału – metodologia badań omówiona została w ostatnim rozdziale. Pozwala to z jednej strony zapoznanie się na początku z materiałem właściwym raportu, z drugiej zaś może być wykorzystane jako efektywny wzór dla przyszłych badań z tego zakresu. Materiał oraz badanie to wynik projektu Konsultacje z zasadami, realizowanego przez Pracownie Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i współfinansowanego z Funduszy EOG w ramach programu Obywatele dla Demokracji. Raport rozpoczyna się od przedstawienia szerokiego kontekstu udziału obywateli w sferze publicznej w Polsce. Następnie wskazuje dostępne na czas powstawania raportu rozwiązania i regulacje umożliwiające działania partycypacyjne, włączające obywateli w działania decyzyjne. A są to referenda lokalne, inicjatywy lokalne, fundusz sołecki oraz budżet partycypacyjny. Omówione zostają przy tej okazji skala wykorzystania poszczególnych rozwiązań oraz jeśli było to możliwe zmiana w czasie jaka zaszła w ich obrębie. Odrębnym zagadnieniem przedstawionym w raporcie jest udział organizacji pozarządowych w lokalnych konsultacjach społecznych.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Poniższa publikacja zawiera rekomendacje powstałe w wyniku refleksji z realizacji projektu "Z klasą o kulturze. Przekraczanie granic klasowych w partycypacji obywatelskiej”, prowadzonego przez Fundację Pole Dialogu we współpracy z Miejskim Domem Kultury w Ornecie.

Autorzy analizują zależność miejsca w strukturze społecznej z praktyką uczestnictwa w kulturze. Zauważają, że " Wykluczenie
kulturowe i społeczno-ekonomiczne są ze sobą silnie powiązane, a inkluzja kulturowa może stać się narzędziem zwiększania integracji społeczności i budowania podstaw rozwoju lokalnego. Dlatego tak ważne wydaje się uwzględnienie obok
płci, wieku, miejsca zamieszkania również przynależności klasowej potencjalnych odbiorców działań instytucji kultury.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Model opisuje krok po kroku jak przeprowadzić proces badania usług społecznych, w których można spodziewać się zwiększenia jakości lub efektywności w wyniku zmiany finansowania  na kontraktowanie. Autorzy definiują czym jest jakość i efektywność w usługach społecznych i jakie są kryteria ich oceny. Następnie opisują etapy realizacji badania i metody badawcze i przechodzą do zasad samego przeprowadzania badań. Szczegółowo przedstawiają  zestawienie kryteriów, grup badanych i metod badawczych. Pokazane zostają finalne  wersje  produktów -12 narzędzi badania jakości  usług społecznych  na  rzecz  wieloletniego  ich  kontraktowania, testowanych w 9 gminach oraz  15 narzędzi badania efektywności usług społecznych  na  rzecz  wieloletniego  ich  kontraktowania, testowanych w 9 gminach.
W kolejnej części publikacji opisane są ogólne zasady dotyczące wykonywania zadań publicznych wynikające z ustawy o finansach publicznych, tryb realizacji zadań w oparciu o przepisy prawa.
Następnie autorzy przechodzą do analizy wewnętrznej zarządzania jednostką samorządu terytorialnego.
Kolejny rozdział poświęcony jest wyborowi  agenta   zarządzającego   zmianą, czyli podmiotu kolegialnego odpowiedzialnego za   przeprowadzenie procesów  związanych z oceną efektywności i jakości usług publicznych świadczonych na rzecz  społeczności lokalnej lub w regionie.
Następnie autorzy przedstawiają schematy zasad i procedura kontraktowania usług z NGO, wynikające z obowiązujących przepisów, w perspektywie rocznej i wieloletniej, i analizują ryzyka związane z wdrożeniem Wieloletniego Kontraktowania Usług Społecznych (dalej WKUS). 
W kolejnej części przedstawione zostają finalne  wersje  produktów -17  narzędzi  budowania  lokalnej współpracy  na  rzecz  zmiany  sposobu  finansowania  usług  społecznych  na  wieloletnie kontraktowanie, testowanych w 9 gminach. W złącznikach można znaleźć ramowe programy szkoleń związane z wdrożeniem WKUS, scenariusze badań, wzory dokumentacji m.in. umowy WKUS, uchwały dotyczącej Wieloletniego Programu Współpracy z NGO, wzór Wieloletni Program Współpracy z NGO, itp. 

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Publikacja   składa   się   z   dwóch   części.   Pierwsza   z   nich   opisuje   standardy   działania  rad  pożytku,  w  oparciu  o  rozwiązania  modelowe  i  kulturę  współpracy, czyli na normy i wartości ją  wyznaczające. Jak zaznaczyła jedna z autorek kultura współpracy wciąż nie nadąża za uregulowaniami formalno - prawnymi. W tej części zdefiniowane zostały  zasady  współpracy określone w Ustawie jako: pomocniczość, suwerenność stron, partnerstwo, efektywność, uczciwa konkurencja i jawność.  Następnie opisane zostały płaszczyzny i obszary  modelu współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych i postawiono pytanie  gdzie jest w nich miejsce na rady działalności pożytku publicznego. Kolejnym punktem tej części publikacji jest opisanie standardów działania RDPP tzw. standardu minimalnego,  często wynikającego wprost z zapisów Ustawy,  jak  również standardów rekomendowanych,  które zostały sformułowane na  bazie dobrych praktyk pracy istniejących już rad pożytku. Druga część publikacji pokazuje praktyczne rozwiązania – przykładowe uchwały z załącznikami lub wzory  uchwał.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska

Publikacja dotyczy zagadnień związanych z projektowaniem przestrzeni publicznych wraz z jej użytkownikami – mieszkańcami. Skupiając się na konkretnym ich rodzaju – ulicach prowadzi czytelnika przez proces realizowania założeń przestrzennych przy uwzględnieniu zaangażowania przyszłych użytkowników. Prezentowana publikacja wyróżnia się obszarem w którym istnieje  możliwość włączenia działań partycypacyjnych w projektowanie przestrzeni – infrastruktury drogowej. Zawiera ona wskazówki do stworzenia strategii transportowych, przykładowe ich cele, etapy realizacji, konieczne do uwzględnienia elementy składające się na ten rodzaj infrastruktury drogowej i założenia partycypacyjne w projektowaniu oparte o tzw. dialog drogowy. Omawiany model działania zobrazowany jest studium przypadku dialogu drogowego dotyczącego realizacji przestrzennych w  Toruniu. Ostatnia część publikacji zawiera przykładowe formularze przydatne do realizowania badań ulicy.  Publikacja powstała w ramach projektu „Przepis na ulicę”, realizowanego w ramach programu Obywatele dla Demokracji przez Pracownię Zrównoważonego rozwoju, finansowanego ze środków Europejskiego Obszaru Gospodarczego we współpracy z Miejskim Zarządem Dróg w Toruniu. Partnerem projektu był Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Poradnik powstał jako zwieńczenie projektu Włączenie nowych technik konsultacyjnych do procesu konsultacji polityk publicznych w Gminie Wrocław realizowanego przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej - Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. Waleriana Pańki w partnerstwie z Gminą Wrocław. Poradnik zawiera refleksje i profesjonalne doświadczenia dotyczące wdrażania nowych technik konsultacyjnych. Opisuje poszczególne metody i techniki konsultacyjne, wskazuje na sposoby ich stosowania i możliwe korzyści jak i zagrożenia płynące z ich wdrażania.  Treści zawarte w poradniku  odnoszą się również bezpośrednio do doświadczeń i dobrych praktyk związanych z konsultacjami społecznymi wdrażanymi we współpracy międzysektorowej – między jednostkami publicznymi a organizacjami pozarządowymi.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

W czerwcu 2014 roku Instytut Sobieskiego otworzył ruch obywatelski o nazwie Archipelag Inicjatyw Obywatelskich w nawiązaniu do spopularyzowanego przez prof. Piotra Glińskiego i prof. Andrzeja Zybertowicza pojęcia "Archipelag Polskości". W spotkaniu wzięło udział wiele organizacji patrzących z różnych perspektyw działalności. Instytut Sobieskiego miał za zadanie zrealizować projekt badawczy o tematyce " Aktywność obywatelska w Polsce - co możemy zrobić?" Celem badania było spojrzenie na problemy związane z aktywnością obywatelską oczami środowisk, które z racji tematyki swojego działania nie zawsze mieszczą się w orbicie uwagi lub zainteresowania głównego nurtu sektora pozarządowego. Postawiliśmy pytanie Jakie są główne bariery systemowe dla aktywności obywatelskiej w Polsce? Okazało się, że większość badanych odpowiedziała w ankiecie na wady systemu politycznego, brak motywacji i bodźców do działania, biurokracja, małe wsparcie ze strony państwa, brak długofalowych programów, brak środków na rozwój instytucjonalny, słaba kondycja ekonomiczna społeczeństwa i skupienie na kwestiach przetrwania, niski poziom debaty publicznej. Na niską aktywność obywatelską ma także wpływ słaba kondycja ekonomiczna społeczeństwa i skupienie na kwestiach przetrwania. Kolejnym pytaniem była ocena systemu materialnego wsparcia organizacji obywatelskich przez państwo odpowiedzi były takie brak przejrzystości, przerost biurokracji, brak ciągłości. Te badanie zapoczątkowały na zmianach tj. zmiany w organizacji konkursów dotacyjnych i zagwarantowanie transparentnego trybu przyznawania środków publicznych, włączanie większej liczby środowisk do ciał konsultacyjnych i poprawa współpracy z administracją, uruchomienie dodatkowych programów wsparcia dla inicjatyw obywatelskich, wprowadzenie Pełnomocnika Rządu ds. Społeczeństwa Obywatelskiego. Chociaż poziom uczestnictwa w życiu publicznym w Polsce wciąż pozostawia niejedno do życzenia, istnieje wiele inicjatyw obywatelskich, które starają się realizować swoje cele niezależnie od rozmiaru otrzymywanego wsparcia ze strony państwa.

Autorzy recenzji: Marta Piejko

Autorzy recenzji: Zuzanna Karolak

Autorzy recenzji: Natalia Koch

Model BINGO jest pierwszym kompleksowym opracowaniem w Polsce, zawierającym teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania organizacją pozarządową. Uwzględnia kontekst prowadzenia działalności gospodarczej. W publikacji opisany został model zarządzania, uwzględniający kluczowe aspekty funkcjonowania organizacji społecznych jak misja, partnerzy. Model obejmuje 4 obszary zarządzania: rozwój i doskonalenie organizacji, zarządzanie zespołem, zarządzanie finansami oraz komunikowanie i kształtowanie relacji. W ramach każdego z obszarów, opisane zostały elementy składowe, ważne do uwzględnienia przez zarządy organizacji. Publikacja wskazuje konkretne, sprawdzone rozwiązania, pozwalające na usprawnienie działalności. Model definiuje kompetencje zarządu oraz zasady partycypacji w zarządzaniu organizacją pozarządową, zasady zarządzania działalnością gospodarczą, w tym analizę opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej, formalno-prawne i księgowe aspekty rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej. Na bazie założeń modelu BINGO można określać zakres kompetencji poszczególnych członków zarządu. Pozycja rekomendowana dla początkujących członków zarządów, jak i osób z dłuższym stażem w zarządzie.

Autorzy recenzji: Ewa Gałka

Publikacja jest kontynuacją „Przewodnika wspólnego planowania” wydanego przez Pracownię Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” w ramach projektu współfinansowanego przez Szwajcarię (szwajcarski program współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej).Publikacja zawiera opis działań przeprowadzonych przez Pracownię Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” we współpracy z przedstawicielami komórki Innowacje Społeczne Parku Naukowo-Technologicznego oraz Centrum Aktywności Seniora (CAS), w ramach którego działa Gdyński Uniwersytet Trzeciego Wieku (GUTW). Gdynia to miasto z wdrożoną wiele lat temu wieloaspektową polityką senioralną. Mając na względzie rosnącą populację osób starszych oraz ich zainteresowanie działalnością CAS i GUTW przeprowadzono szereg działań konsultacyjno-ewaluacyjnych dot. nie tylko oferty i sposobu funkcjonowania tych instytucji, ale również mających na celu zgłaszanie przez samych badanych pomysłów na lepsze dostosowanie działalności CAS i GUTW do ich potrzeb, poruszono też wątek oferty Miasta Gdyni kierowanej do seniorów. Przewodnik to wciąż aktualny modelowy scenariusz badawczy, zawierający oprócz opisu poszczególnych jego etapów także uwagi dot. analizowania danych o użytkownikach instytucji oraz rozwiązania pozwalające na uzyskanie szerszego spektrum badawczego przy przeprowadzaniu podobnego procesu partycypacyjnego. 

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

„Organizowanie społeczności lokalnej – metodyka pracy środowiskowej” Marka Rymszy i Barbary Bąbskiej jest drugim tomem poradnika z tytułowej serii, poświęconym metodologicznym i praktycznym zagadnieniom form pracy środowiskowej opartej na tzw. Modelu Organizacji Społeczności Lokalnej (OSL). Głównym adresatem poradnika są pracownicy lokalnych ośrodków pomocy społecznej, jednak wskazówki w nim zawarte dotyczące pracy na rzecz lokalnych społeczności mogą stanowić cenne źródło informacji zarówno dla  pracowników placówek kulturalnych i oświatowych jak i dla działaczy społecznych i wszelkich aktywizatorów życia społeczno-kulturalnego na poziomie lokalnym. W poszczególnych rozdziałach poradnika znajdziemy szczegółowe informacje dotyczące prac z Modelem OSL – począwszy od charakterystyki, diagnozowania oraz wyszukiwania adresatów działań, poprzez zastosowanie odpowiednich narzędzi przy realizacji działań, wyszukiwanie odpowiednich strategii pracy oraz kwestii dotyczących załatwiania spraw formalnych, a kończąc na konkretnych przykładach ukazujących zastosowanie Modelu OSL w praktyce (Swarzędz, Radomsko, Częstochowa). Treść poradnika jest przedstawiona w zwarty i wyczerpujący sposób. Jednym z tych elementów jest powtórzenie istotniejszych według autorów elementów tekstu na marginesie i wyszczególnione ich kolorem czerwonym. W poradniku zastosowano również ramki z różnymi kolorami tła, odpowiadającymi za trzy rodzaje odniesień do głównej części tekstu. Pierwsza ramka „Z życia wzięte” podaje konkretne przykłady z dokumentacji środowiskowych przeprowadzonych w ramach testowania podejścia OSL. W drugim rodzaju ramki przytaczane są kluczowe fragmenty Modelu OSL. Trzeci rodzaj ramki to odniesienia z literatury przedmiotu kluczowe dla działań środowiskowych. Zastosowanie kolorowych ramek pomaga lepiej zorientować się czytelnikowi w poszczególnych elementach poradnika – jedyne co może budzić pewne zastrzeżenia – z całą świadomością zastosowania autorskiej stylistyki graficznej poradnika – to ramki dotyczące literatury przedmiotu, w których użyto nasyconego koloru czerwonego. Nawet podczas krótszej lektury czytanie odniesień z czerwonych ramek jest męczącym dla oczu doświadczeniem. Poradnik Marka Rymszy i Barbary Bąbskiej jest dobrze opracowanym kompendium wiedzy dla każdego komu zależy na rozwoju swojej metodyki pracy środowiskowej oraz przybliżeniu pomocnych narzędzi, które mają pomóc w osiągnięciu zamierzonych na tym polu celów. Przybliżając założenia Modelu OSL poradnik akcentuje wywołanie trwałej zmiany społecznej i rozwoju wspólnoty – co niewątpliwie jest dojrzałym postulatem, stojącym w opozycji do wielu propagowanych współcześnie działań w przestrzeni kulturowej jakże często nacechowanych powierzchownością i oderwaniem od kontekstu lokalnej społeczności.  

Autorzy recenzji: Samuel Szatkowski

Poradnik przedstawiający najważniejsze etapy postępowania przy podejmowaniu oddolnych inicjatyw lokalnych, uwzględniający również możliwość skorzystania z zaproponowanych rozwiązań przez organizacje pozarządowe oraz przedstawicieli sektora publicznego. Wprowadza jako model działania model 3P – Przygotuj, Przeprowadź, Pokaż inicjatywę lokalną. Tak też zbudowana jest struktura poradnika w przyjaznym układzie graficznym, wyszczególniającym różnego rodzaju treści składające się na jego całość.
W publikacji omówiono najważniejsze etapy przygotowania zarówno pod względem formalnym jak i merytorycznym inicjatywy lokalnej z uwzględnieniem zapisów Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Wskazuje zarówno na przydatne wzory postępowań jak i na przykłady dobrych praktyk oraz możliwych obszarów wykorzystania. Ciekawe w modelu wydaje się dostrzeżenie istotności upubliczniania działań lokalnych jako ważnego czynnika wpływającego na finalny rezultat podjętych działań ale także jako elementu edukacyjnego w zakresie aktywności obywatelskiej.
Poradnik zawiera zarówno rozwiązania z zakresu prawnego jak i zakresu budowania współpracy między mieszkańcami a samorządami lokalnymi. W poradniku znajdują się także przykładowe wzory dokumentów niezbędne np. przy podejmowaniu uchwały samorządu o inicjatywie lokalnej. 

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Publikacja powstała w ramach projektu „Gdański model wolontariatu seniorów – krok I” realizowanego przez Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku,  dofinansowanego ze środków Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013.  Celem projektu było opracowanie zasad współpracy oraz aktywizacji społecznej osób  powyżej 60 roku życia. Znajduje to odzwierciedlenie w przedstawionym modelu aktywności społecznej seniorów. Ciekawe i innowacyjne  rozwiązanie w ramach modelu to zaproponowany przez jego twórców Gdański Fundusz Senioralny. Drugim filarem modelu było wypracowanie formuły funkcjonowania wolontariatu seniorów. Model przedstawiony w publikacji wynika z przeprowadzonej i opisanej w pierwszej części diagnozy problemowej. Następnie twórcy przedstawiają wypracowane narzędzia i metody aktywizacji społeczno-obywatelskiej seniorów. Na ostatnią część publikacji składa się zbiór wybranych dobrych praktyk zrealizowanych w ramach w/w projektu. 

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Chciałbym polecić Państwa uwadze przygotowany przez Fundację Stocznia zestaw narzędzi i podręcznik do prowadzenia przez organizacje pozarządowe samodzielnych badań kapitału społecznego w środowisku lokalnym. Zależy nam, by informacja o tych narzędziach dotarła do osób, które mogłyby być zainteresowane prowadzeniem tego rodzaju badań, Ucieszy nas jeśli dodacie Państwo ten model do swojej bazy. Pozdrawiam, Łukasz Ostrowski.

Autorzy recenzji: Łukasz Ostrowski

Poradnik to publikacja poświęcona jednemu z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed lokalnymi społecznościami – budowaniu dobra wspólnego. Pierwsza część poradnika przybliża samą ideę dobra wspólnego, ale też trudności, jakie napotkać można próbując tworzyć lokalnie wspólne dobro, a następnie wskazuje, co warto wiedzieć o środowisku lokalnym, aby właściwie rozumieć jego potrzeby i dzięki temu określić, co stanowi dla niego dobro wspólne. W drugiej części publikacji znajdziemy opis specyfiki animacji bazującej na idei wspólnego dobra oraz praktyczne rady, jak tworzyć partnerstwo na rzecz dobra wspólnego, uwzględniające rolę lidera w trosce o dobro wspólne. Poradnik zamykają opisy projektów zrealizowanych w ramach dwóch edycji programu Lokalne Partnerstwa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Autorzy recenzji: Natalia Koch

Publikacja to obszerny i wciąż aktualny swoisty podręcznik tworzenia oraz funkcjonowania Domu Sąsiedzkiego – miejsca, w którym mieszkańcy danej dzielnicy, osiedla etc. mogą aktywnie działać na rzecz swojego otoczenia i innych współmieszkańców, w oparciu o własne siły i zasoby. Przestawiona tu idea Domów Sąsiedzkich zakłada nie tylko wspieranie aktywności społecznej mieszkańców oraz odpowiadanie na potrzeby lokalnych społeczności, lecz przede wszystkim długofalowość tych działań. W publikacji po zapoznaniu się z tłem historycznym powstawania Domów Sąsiedzkich i założeniami do opracowania modelu Domu Sąsiedzkiego znajdziemy więc dokładne wytyczne organizacyjne, wskazówki dot. ewaluacji działań, ale również informacje uwzględniające aspekty finansowe oraz prawne, niezbędne przy planowaniu działania wymagającego, ze swego założenia, długiej perspektywy czasowej.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Publikacja powstała, by – zgodnie z tytułem – inspirować czytelników do podejmowania działań podnoszących jakość polskiego społeczeństwa obywatelskiego. „Inspirator obywatelski” to inicjatywa mająca na celu wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego, swoiste narzędzie edukacyjne skierowane do dwóch grup odbiorców. Pierwsza zasadnicza grupa to ci, którzy z pomocą publikacji-podręcznika sami mogą podjąć działania edukacyjne, czyli m.in. bibliotekarze – osoby pracujące w miejscach, gdzie z założenia zdobywa się wiedzę, ale też w pewien sposób pełniących funkcję ośrodków kształcenia obywatelskiego. Drugą grupę odbiorców stanowią sami obywatele. Motyw przewodni tej publikacji to bowiem koncepcja nieformalnej edukacji obywatelskiej, zakładająca elastyczność, co pozwala na praktykowanie jej wszędzie i przy dowolnej okazji. W pierwszej części „Inspiratora...” znajdziemy artykuły wprowadzające w samo zagadnienie nieformalnej edukacji obywatelskiej wraz z uzasadnieniem potrzeby jej wdrażania oraz wskazówkami dot. jej praktykowania, ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek publicznych. Część druga, bardziej obszerna tematycznie, poświęcona jest relacjom między edukacją obywatelską a wyzwaniami rozwojowymi społeczeństwa, wskazując tu nową rolę bibliotek. W tej części „Inspiratora...” można także zapoznać się z przykładami europejskich dobrych praktyk z zakresu nieformalnej edukacji obywatelskiej.

Autorzy recenzji: Alicja Piotrowska, Ewelina Kurkowska

Autorzy recenzji: Aleksandra Marasiak

Publikacja dotyczy inicjatywy lokalnej na temat akcji „MASZ GŁOS”, a jej tytuł brzmi: „Jak wspólnie z władzami pracować nad swoimi pomysłami”. Jest to akcja, należąca do ogólnopolskiej inicjatywy, która wspiera mieszkańców w działaniach na rzecz ich najbliższego otoczenia. Publikacja omawia działania i przedsięwzięcia, jakie realizują członkowie danej społeczności lokalnej np. miasta, wsi czy osiedla, chcąc dokonać czegoś dobrego i pożytecznego dla swojej okolicy. Akcję tę podjęła Fundacja im. Stefana Batorego, która powstała w 2006r  w Warszawie. Jest ona skierowana do mieszkańców danej społeczności lokalnej, którzy pragną podzielić się swoimi propozycjami i sugestiami i chcą się wykazać aktywnym działaniem dla wspólnego dobra. Celem akcji „MASZ GŁOS” jest pomoc osobom z całej Polski we współpracy z samorządami oraz w wprowadzaniu stopniowych zmian i angażowaniu do aktywnych działań kolejnych osób. W publikacji zostały szczegółowo omówione wszelkie wytyczne, potrzebne do realizacji wybranych przedsięwzięć i projektów. Dużym walorem akcji „MASZ GŁOS” jest to, że mieszkańcy różnych społeczności lokalnych nie tylko zgłaszają swoje pomysły i koncepcje na wybraną działalność, ale również deklarują się i biorą udział w ich realizacji, poprzez świadczenia pracy, świadczenia pieniężne, rzeczowe lub inne oraz są odpowiedzialni za przyjęte na siebie zobowiązania. Ważnym zadaniem akcji „ MASZ GŁOS” jest pokazanie, że wszyscy ludzie mogą mieć udział w tym co się dzieje w ich powiecie czy gminie. Aktywność i pomysłowość obywateli, oraz dobra wola gminy są tutaj bardzo znaczące, aby wynik pracy ogółu mógł być korzystny i satysfakcjonujący. Kluczowym czynnikiem lokalnej inicjatywy jest ścisła współpraca z samorządami, opierająca się na wzajemnym zaufaniu i lojalności. W publikacji przedstawiono i podano ciekawe przykłady budowania współpracy między obywatelami, a urzędem gminy. Jednym z przykładów może być wybudowanie przez mieszkańców osiedla boiska do gry w siatkówkę, do którego urząd gminy dostarczył im potrzebne materiały. W treści publikacji omówione również zostały ważne działania lokalne, będące istotnym czynnikiem, który korzystnie wpływa na rezultat przyjętych przedsięwzięć. Przykładami takich działań związanych np. z infrastrukturą są m.in. naprawy ulic osiedlowych i chodników, wszelkie remonty szkół czy innych instytucji publicznych. Jeśli chodzi o kulturę, to przykładami mogą być np. renowacje zabytków, wyjścia do teatru czy prowadzenie działalności kulturalnej w placówkach edukacyjnych. Inicjatywa lokalna zajmuje się także podtrzymywaniem i upowszechnianiem tradycji narodowych, poprzez pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej. Działa również na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych, organizując np. wystawy starych, miejskich pocztówek. Inicjatywa lokalna prowadzi także działalność charytatywną, promującą wolontariat, organizując np. koncerty dla chorych dzieci. Upowszechnia także kulturę fizyczną, przygotowując zawody sportowe, jak biegi przełajowe czy turnieje piłki nożnej. Zajmuje się również działalnością turystyczną, do której należy m.in. organizacja wycieczek.  Inicjatywa lokalna działa także na rzecz ochrony zwierząt i przyrody, a do jej zadań należy np. budowa paśników dla dzikich leśnych zwierząt, jak również budek lęgowych dla ptaków. Publikacja zawiera opis podstawowych dokumentów, które są niezbędne przy podejmowaniu uchwały o inicjatywie lokalnej przez urząd gminy. W publikacji wyjaśnione jest dokładnie, kto i w jaki sposób może zgłosić inicjatywę lokalną, do której ogłoszenia obowiązkowe są dwa głosy, chociaż mile widziane jest poparcie, większej liczby głosów.  

Autorzy recenzji: Zofia Kośka

Tech To The Rescue to organizacja pozarządowa, której misją jest łączenie firm ze świata technologii z organizacjami pozarządowymi w celu rozwiązywania najpilniejszych wyzwań świata. Opowiadamy o:

• roli technologii w rozwiązywaniu lokalnych i globalnych problemów społecznych;
• przykładach udanych projektów technologicznych, które miały realny wpływ na społeczność;
• możliwościach współpracy między firmami technologicznymi, a sektorem non-profit w ramach projektów tech for good jako elementu realizacji CSR i innych modeli.

Ekspertka: Natalia Gruszczyńska - Dziewulska

 Nagranie ze stycznia 2024 roku.

Publikacja traktuje o szkole jako przestrzeni wspólnej dyrekcji, nauczycieli, uczniów, rodziców i otoczenia. To miejsce wspólnego rozwiązywania bieżących problemów i wprowadzania w życie pomysłów na zmiany. Publikacja jest napisana z myślę o dyrektorach/kach, nauczycielach/kach chcących stworzyć w swoich placówkach warunku do partycypacji uczniowskiej. Może być również czytana przez uczniów, gotowych pełnić rolę lidera zmiany w swoich szkolnych środowiskach.

Czytelnik/czytelniczka zapoznaje się w pierwszej części z definicjami, partycypacji publicznej, uczniowskiej, podstawami teoretycznymi jak i kogo włączać we współdecydowanie o szkole.Autorzy opierają swój opis o prawo jak i podstawę programową.

W kolejnym rozdziale opisują krok po kroku proces podejmowania decyzji, dobre praktyki oraz przeciwstawiają zbiór praktycznych narzędzi do wykorzystania we wprowadzaniu partycypacji w szkole.

Autorzy recenzji: Anna Pakowska