Projekt

Dziękujemy wszystkim uczestnikom/uczestniczkom za udział w pierwszym seminarium ŁCW, które odbyło się w formule online 15 grudnia 2021 roku.

Do udziału zaprosiliśmy przedstawicieli mniejszości, osoby które przyjechały do Łodzi zza granicy, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych i samorządów Gdańska, Krakowa, Wrocławia i Łodzi, urzędników zajmujących się zagadnieniami włączania imigrantów w polityki miejskie oraz wszystkie osoby zainteresowane zagadnieniami wielokulturowości.

 Naszym celem było oddanie głosu migrantom i migrantkom, rozmowa o włączaniu cudzoziemców w życie miasta z ich perspektywy – wskazanie problemów, potrzeb, wyzwań z którymi się mierzą oraz dyskusja o tym, jak się z tymi wyzwaniami mierzyć, jak politykę wielokulturowości realizują inne polskie miasta (wymiana doświadczeń i dobrych praktyk z różnych miast).

Spotkanie rozpoczęliśmy panelem dotyczącym Łodzi. O realizacji usług miasta w obszarze edukacji, kultury i pracy z perspektywy osób z doświadczeniem migracji opowiedzieli:

• Igor Jurczyk – stowarzyszenie Białorusini w Łódzkim, które zrzesza osoby pochodzące z Białorusi, wspiera uchodźców politycznych, pomaga odnaleźć się w Łodzi osobom, które tu zamieszkały 
  
  
• Halyna Kovalchuk – reprezentantka mniejszości ukraińskiej, przedstawicielka Honorowego Konsulatu Ukrainy w Łodzi.
  
  

Następnie o realizacji usług skierowanych do cudzoziemców, perspektywach i wyzwaniach z punktu widzenia urzędu miejskiego w Łodzi opowiadała Alesia Popławska - inspektorka ds. cudzoziemców w Biurze Aktywności Miejskiej UMŁ.

Osobny panel poświęciliśmy przedstawieniu inicjatyw, które mają na celu wspieranie nowych mieszkańców Łodzi. W tej części uczestniczki seminarium opowiedziały o projektach:

• Łódzkie Centrum Wielokulturowe (Oleksandra Yeromina, Fundacja Ocalenie i Anna Pakowska, Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS)
  
  
• Biblioteka dla każdego. Łódź, Gdynia, Kraków, Bergen – różne miasta, wspólna idea. Zwiększenie dostępu do kultury – modelowe rozwiązania polskie i norweskie (Joanna Strzelec, Biblioteka Miejska w Łodzi)
  
  
• Bezpieczna przystań (Maria Nowacka, Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne ETHNOS)
  
  
• Cudzoziemiec - mieszkaniec - sąsiad (Jolanta Woźnicka, Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS)

WŁĄCZANIE CUDZOZIEMCÓW W POLITYKI MIEJSKIE – DOBRE PRAKTYKI.

Szczególnie inspirujące rozwiązania zaprezentowali przedstawiciele i przedstawicielki urzędów miejskich Krakowa oraz Wrocławia, szczególnie z punktu widzenia kompleksowości programów i  tworzenia polityk miejskich w sposób uwzględniający cudzoziemców i osoby nieposługujące się językiem polskim, troskę o uczniów potrzebujących wsparcia w nauce w polskich szkołach.

Mateusz Płoskonka, zastępca dyrektora Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia w Urzędzie Miasta Krakowa – przedstawił działania podejmowane przez krakowski urząd, od 2016 roku realizujący program Otwarty Kraków. Program zakłada systemowe podejście do integracji cudzoziemców. Zaznaczył, że obecnie, po 5 latach, Kraków widzi potrzebę aktualizacji tej polityki, lepszego dopasowania jej do aktualnej sytuacji.
W ramach programu podejmowane były działania skierowane do mieszkańców, ale też wewnątrz do urzędu by podnosić kompetencje urzędników działających w wielokulturowym społeczeństwie, we współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Z prezentacji wynika, że tworzenie systemowych rozwiązań miejskich i ważnych polityk ma zawsze uwzględniać potrzeby cudzoziemców i przedstawicieli mniejszości, tak aby wszystkie usługi miejskie w Krakowie były dostępne dla wszystkich mieszkańców na równych zasadach (np. tłumaczenia procedur miejskich, informatorów, innych publikacji – muszą być dostępne nie tylko dla osób posługujących się językiem polskim).
W ramach włączania cudzoziemców realizowane są też działania w zakresie partycypacji społecznej (włączanie w miejskie aktywności), usług związanych z dostępem do kultury.
Prowadzony jest Punkt Obsługi Przedsiębiorcy Cudzoziemskiego – oferujący wsparcie dla osób chcących założyć lub przenieść do Polski działalność gospodarczą.
W zakresie współpracy z organizacjami pozarządowymi ogłaszane są cykle otwartych konkursów na działania skierowane do cudzoziemców np. zajęcia sportowe, kulturalne, wsparcie dla uczniów.

O wrocławskiej strategii dialogu międzykulturowego na lata 2018 - 2022 opowiedziały Dorota Rybska, Paulina Maciak i Dorota Kozakiewska z Zespołu Dialogu Międzykulturowego oraz WroMigrant.
W ramach działań wspierających wielokulturowość powołana została Dzielnica Wzajemnego Szacunku i inne działania, które prowadziły do wypracowania rozwiązań uwzględnionych w Strategii.
Prelegentki opowiedziały o działaniach edukacyjnych, wsparciu w podtrzymywaniu tożsamości,
integracji, bezpieczeństwie i współpracy – jako najważniejszych celach polityki miejskiej skierowanej do cudzoziemców i mniejszości.
Programy realizowane są we współpracy z organizacjami pozarządowymi.

W ramach projektu WroMigrant realizowane jest wsparcie dla cudzoziemców (punkty informacji działają obecnie w trzech miejscach we Wrocławiu), sieciowanie osób, sygnalizowanie potrzeb, przekazywanie ich do odpowiednich wydziałów urzędu miasta i innych instytucji, inicjowanie działań mających odpowiadać na potrzeby zgłaszane przez cudzoziemców.

Przedstawicielki wrocławskiego urzędu podkreśliły, że nie należy tworzyć specjalnych przestrzeni miejskich dla cudzoziemców, a po prostu szerzej otwierać się na mniejszości i nowych mieszkańców miasta, zaspakajać ich potrzeby tak samo jak potrzeby większości mieszkańców miasta.
Ważne jest też wprowadzenie nawyków komunikacyjnych uwzględniających zawsze także te osoby, które nie posługują się językiem polskim, współpraca partnerska z organizacjami pozarządowymi (np. ogłaszanie konkursów na realizację projektów skierowanych do cudzoziemców i wsparcie dialogu międzykulturowego we Wrocławiu).

 Wrocław, Kraków oraz Lublin przystąpiły do programu Rady Europy pn. „Miasta międzykulturowe”, który wspiera samorządy w dokonywaniu przeglądu prowadzonej przez nie polityki z perspektywy międzykulturowej oraz w opracowywaniu strategii międzykulturowych tak, aby jak najlepiej zarządzały różnorodnością.

PODSUMOWANIE

• WSPARCIE W NAUCE JĘZYKA POLSKIEGO

Jak wynika z wystąpień i późniejszej dyskusji jedną z podstawowych potrzeb jest wsparcie dla osób, które nie posługują się językiem polskim. Mimo jednoczesnej realizacji kilku projektów obejmujących naukę języka polskiego, wciąż jest na to bardzo duże zapotrzebowanie.
(Kolejne grupy w kursie prowadzonym przez Bibliotekę Miejską rozpoczną naukę w styczniu 2022).

Wsparcia w nauce języka polskiego potrzebują także uczniowie, którzy rozpoczynają lub kontynuują naukę w polskich szkołach, w języku polskim, którego nie znają w ogóle lub znają w stopniu niewystarczającym do efektywnej nauki.

• PUNKTY INFORMACYJNE / DORADCZE

Osoby, które przyjeżdżają do Łodzi potrzebują pomocy np. przy załatwianiu spraw urzędowych, szukaniu mieszkania, pracy. Punkty mogące udzielić informacji funkcjonują m.in. w ramach projektu Łódzkie Centrum Wielokulturowe, ale też w ramach działań podejmowanych przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne ETHNOS czy punkt doradztwa przy Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi.

• DOSTĘPNOŚĆ

Niezależnie od indywidualnego wsparcia zapewnianego przez punkty doradcze, informacje ułatwiające, a często niezbędne, do funkcjonowania w mieście, powinny być dostępne dla osób, które nie posługują się językiem polskim.
Uważamy za szczególnie istotne by miejskie dokumenty, strony internetowe, informatory itp. treści były dostępne dla cudzoziemców, w szczególności dla przedstawicieli najliczniejszych mniejszości posługujących się językiem ukraińskim, białoruskim lub rosyjskim.

• SYSTEMOWOŚĆ ROZWIĄZAŃ

Działania wspierające międzykulturowość, integrację i ułatwiające zamieszkanie w Łodzi mają sens tylko wtedy, gdy rozwiązania wprowadzone są systemowo, możliwie szeroko uwzględniając potrzeby nowych mieszkańców. Tworzenie polityk miejskich, ważnych dokumentów, informatorów itp. musi uwzględniać wielokulturowość społeczeństwa.

Nie można zatrzymywać się na tworzeniu doraźnych programów wsparcia dla cudzoziemców, ale uwzględniać w każdym miejskim działaniu fakt, że coraz większa część mieszkańców to osoby z doświadczeniem migracji, członkowie mniejszości, osoby nieposługujące się biegle językiem polskim. Wielokulturowość musi być wpisane w każde działanie, każdy program, każdą politykę miejską na co dzień.

Ważne jest także odformalizowanie relacji – otwarcie urzędów na kontakt z mieszkańcami, zwłaszcza z uwagi na to, że część migrantów ma za sobą doświadczenia represji, nie ufa urzędom a nawet organizacjom zajmującym się wsparciem cudzoziemców.

Z dyskusji o dobrych praktykach różnych miast płynie wniosek, że trudno sobie wyobrazić faktyczne wsparcie integracji bez zadbania o to, by samorząd miał bezpośredni kontakt z cudzoziemcami osiedlającymi się w Łodzi – słuchając ich potrzeb i podejmując działania, które mają na nie odpowiedzieć.

Cieszymy się, że seminarium pozwoliło na nawiązanie kontaktów między przedstawicielami organizacji i wolontariuszami z różnych miast.